امروزه برای اکثر بیماران قلبی بعد از مراجعه به پزشک تست نوار قلب و اکوی قلب تجویز میشود. نوار قلب و اکوی قلب یک راه تشخیص بیماری قلبی است که در مقاله زیر به آن پرداخته شده است.
1- تست نوار قلب
نوار قلب در واقع ثبت فعالیت الکتریکی و تا حدودی فعالیت مکانیکی قلب از طریق قرار دادن الکترودهای حساس در سطح پوست جلوی سینه و انتهای اندامها بصورت تقویت شده است که بصورت امواج فعالیت الکتریکی قسمتهای مختلف قلب روی کاغذ مخصوصی ثبت میشود؛ اینکار فقط چند دقیقه طول می‌کشد.
شما روی یک تخت معاینه قرار می‌گیرید و تکنسین ژل و پیچ های کوچکی را به قفسه سینه، بازو و پاهای شما اعمال میکند. فعالیت الکتریکی قلب به عنوان یک سری امواج (تریسینگ) بر روی نوار کاغذی ثبت میشود. تفسیر دقیق وکامل نوار قلب همیشه بهتر است توسط متخصص قلب و عروق مجرب انجام شود این روش اولین تستی است که در همه بیماران قلبی و عروقی انجام میشود.
2- اکوی قلب (اکوکاردیوگرافی)
یک روش گسترده و یک روش تست پیشرفته‌تر نسبت به نوار قلب است ومشابه نوار قلب غیر تهاجمی است و چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد؛ اما در حالی که برای گرفتن نوار قلب باید به پشت خود بخوابید، اکوکاردیوگرام مستلزم آن است که شما به پهلو قرار بگیرید.
با استفاده از روش اکوی قلب می‌توان نمای دقیقی از دیواره‌های قلبی، دریچه‌ها و ابتدای سرخرگهای بزرگ را بدست آورد. با استفاده از سونوگرافی، یا اکو کردن امواج صوتی با فرکانس بالا یک تصویر بصری از قلب را ارائه می‌دهد.
✅ اکوکاردیوگرافی قلب چگونه انجام می شود؟
مقدار کمی ژل را به قفسه سینه بیمار میمالند و سونوگرافر دسته ای عصا مانند به نام ترانس دیوسر را در منطقه مورد نظر برای تولید تصاویری از قلب شما قرار می‌دهد؛ که در آن با استفاده از امواج صوتی بی ضرر برای انسان تصویر اجزاء قلب و میزان سرعت جریان خون تعیین میشود.
اکوکاردیوگرافی بر اساس هدایت امواج صوتی با فرکانس بالا به قلب ودریافت پژواک آن توسط گیرنده خاصی می باشد. امواج صوتی ساده برای تصویر برداری مورد استفاده قرار می‌گیرند و هیچگونه اشعه یا موج خطرناکی به فرد انتقال پیدا نمی‌کند اکوکاردیوگرام از یک دستگاه ویژه برای ارسال امواج صوتی های پیچ در سراسر قفسه سینه استفاده میکند. این دستگاه پس از برخورد امواج صوتی به قلب و بازگشت آن‌ها، اکوها را جمع آوری می‌کنند هنگامی که اکو دریافت میشود، یک ویدیو از قلب شما بر روی یک صفحه نمایش قرار می‌گیرد.
مطلب مرتبط: اکوی قلب
✅ آیا ممکن است نتیجه ی نوار قلب دقیق نباشد؟
نکته بسیار مهم این است حساسیت و دقت نوار قلب در تشخیص بیماریهای قلبی بسیار متغییر و گاها غیر اختصاصی و تابع بخش های متعددی است مثلا یک تنفس عمیق یا تند یا تغییر پوزیشن بیمار یا جابجایی الکترودهای نوار یا وجود اشیائ فلزی در لباس بیمار و گاهی تاثیرات بیماریهای غیرقلبی می تواند در یک فرد سالم نوار قلب کاملا غیر طبیعی ایجاد کند یا دریک بیماری شدید قلبی نوار قلب کاملا نرمال باشد .
بنابراین نوار نرمال ردکننده بیماری قلبی نیست و یک نوار قلب با تغییرات متعدد لزوما به معنای بیماری قلبی نیست و چکاب بیماری قلبی فقط با یک نوار قلب سالم نیست.
نوارقلب به عنوان اولین تست درتشخیص انفارکتوس قلبی وبیماریهای عروق کرونر می تواند با کمک به پزشک نجات بخش جان بسیاری از بیماران در مراحل اولیه و پرخطر بیماری باشد.
از هر بیماری که با درد مشکوک در ناحیه جلوی قفسه سینه وبالای شکم وفک تحتانی و پشت وشانه ها بخصوص درسمت چپ مراجعه می کند؛ یا در فردی که با تنگی نفس در حین فعالیت یا ضعف مفرط یا خستگی زودرس یا تپش قلب به پزشک مراجعه میکند؛ باید نوار قلب گرفته شود.
کاربرد بسیار مهم دیگر نوار قلب غیر از تشخیص بیماریهای عروق کرونر در تشخیص ودرمان اختلالات ریتم و ضربان قلب است که در بسیاری از موارد به تنهایی می تواند بیمار را تعیین تکلیف نماید یا گاهی در موارد اورژانس با تشخیص زودرس یک آریتمی کشنده می تواند جان بیمار را نجات دهد.
✅ اکوکاردیوگرافی از طریق مری
در موارد نادر، پزشک ممکن است بخواهد شما تحت روشی پیشرفته‌تر به نام اکوکاردیوگرام ترانس ازوفاژیال که در طی آن یک لوله نازک و انعطاف پذیر به داخل دهان و مری شما وارد میشود، اکوی قلب را انجام دهید.
برای تشخیص دقیق مشکلات قلبی بعضی مواقع اکوکاردیوگرافی از طریق مری انجام میشود که با توجه به مجاورت مری و قلب تصاویر شفافی از قلب بدست می‌آید که بخصوص در تشخیص اختلالات آئورت ، اختلال عملکرد دریچه‌های مصنوعی ، توده‌های دهلیز چپ و … مفید است.
اکثر موارد در مراجعه به متخصص قلب و عروق؛ پزشک شما می‌خواهد که ابتدا نوار قلب را انجام دهید تا مشخص شود که آیا اختلالی در ریتم قلب وجود دارد یا خیر که این امر می‌تواند نشانه‌ای از بیماری قلبی باشد. با توجه به نتایج، پزشک پس از بررسی ممکن است که اکوکاردیوگرام را درخواست کند تا یک نگاه عمیق‌تر به عملکرد قلب داشته باشد. با استفاده از هر دو آزمایش، می‌توان به میزان قابل توجهی دقت تشخیص بسیاری از بیماریهای رایج قلب را افزایش داد و پیشگیری و درمان های لازم را به بیمار توصیه کرد.
دکتر فریبا هندسی متخصص قلب و عروق و فشار خون در تهران
کلینیک فشار خون
سلام خانوم دکتر وقتتون بخیر، بنده ۳۴ سالمه، تقریبا ۲ سالی هست که در ناحیه کتف و شانه احساس ناخوشی دارم و حدود یکسال هست که این حالت ناخوشی در قفسه سینه ام هم بوجود اومده، هر روز این مشکلات را دارم، ولی متغیر هست ، گاهی سوزش هست، گاهی درد شانه و کتف ، گاهی درد در دنده چپ قسمت پشت زیر کتف، تا الان حدود ۱۰ بار نوار قلب گرفتم ولی نرمال بودن، اکو و تست ورزش هم رفتم نرمال بودن، ولی این دردها و سوزش همیشه همرامه،بنده خانم هستم، چربی فشار خون ندارم ،ویتامین دی پایین بود که قرص مصرف کردم، عکس از ریه ها گرفتم سالم بود، خیلی نگرانم خانوم دکتر،ممنون میشم جواب بدید. واینکه آیا در اکو و تست ورزش احتمال تشخیص اشتباه وجود دارد؟ متشکرم از لطف شما.
سلام هزیزم
با توجه به سنتون و نرکال بودن اقدامات پزشکی که انجام دادین بعید هست مشکلتون جدی باشه گ، جای نگرانی نیست از نظر قلبی
سلام وعرض ادب
ضمن اظهار خوشحالی از وجود افراد متعهد و متخصصی چون شما، که بدون هیچ مانع وتشریفاتی در کمال شرافت انسانی و درجه بالای علمی ، از ساده ترین و بهترین کانالهای ارتباطی به مردم کمک میکنید ، خوشحالم که بصورت اتفاقی واز این کانال ارتباطی با شما آشنا شدم .
غرض اینکه ، در بعضی از مواقع ؛ اغلب شبها که گاهگاهی اقدام به پیاده روی می نمایم و بعضی اوقات که مسافتی بیش از سه ( 3 ) کیلومتر پیاده روی می نمایم ، در اطراف قلبم احساس درد دارم . البته هنوز حالت دویدن یا فعالیت شدیدی بعد از این احساس درد را تجربه نکرده ام تا معلوم شود آیا صرفا این وضعیت محصول حرکت است یا نشان از آمر دیگری دارد ؟ من الان 43 سال دارم و وزنم حدود 83 کیلو می باشد .
بهتر است جهت اطمینان تست ورزش انجام دهید