خوون پە ستی سە رە لە دیواره کانی خۆین بە ری ئەنگو دا ئیجات دەبە.و بە تەپەر بونی کات,خوون پەستی سەرە دبەتە هۆی سەدەمە بە گەردشی خۆین وسی و توشی نەخوشی دل,نەخوشی گورچیلە و جەلتە ی مەشک و توشی گرفتی دیکە ش دەبە.
خوون پە ستی سەرە چیە؟
خوون پەستی سەرە هەندەک کات بکوژی بێدەنگی پەدەلەن. چون هیچ نیشانە یەکی نیە و دتوانه مەترسی دار بەت. بو دابەزینی خوون پەستی سەرە دبە دەم گرتنەوە یەکی لەبار بگرین.
بەکارهینانی پتاسیم
دۆخی پتاسیم یارمەتی دەدا گورچیلەکان سدیمە کی زۆرتر لە رێ میز کردنەوەدەڵەک پکن.و ئەو بابەتە بە نۆبە ی خۆی دتوانە خوون پەستی نەخۆش دابەزەنە.ئەو سەۆزەواتە گەلادارانەی کە پتاسیمی لە سەرەیان هەیە بریتی یە لە: کاهو, ئەسپەناخ, چەوەندەر سەۆزە واتی کنسرۆ کراو, ئەغڵەب سدیمی زۆرتریان تەدایە. بەلام سەۆزەواتی یەخ کراو هەندەکی زوریان کەرەسەی باش وکو سەۆزەواتی تازه تەدایە. و خەزن کردنیان آسانترە. هەروەها ئەنگو دتوانن ئەو سەۆزەواتانە بە شیۆەی تەکەلی لە آوی سەۆزە کان دەگەل مۆز و شیر و گە نم بە کاری بەنن. بە کارهێنانی اۆ چیشتانە ی وا پتاسیمیان تە دایە باشترن لە بەکارهێنانی دەرمانەکان.
بەکارهێنانی شلیکەکان
زۆربەی شلیکەکان, بە تایبەتی دارەکانی زغال اختە, کەتەرکیباتی سروشتی فلاۆنوئیدیان تەدایە. بە کارهێنانی شلیکەکان دبەتە هوێ دابەزینی خوون پەستی سەرە. زغال اختە, توترک وشلیک بە خواردنی رۆژانەتان زیاد پکەن. چەوەندەر اکسیدنیتریکی هەیە, کە دتوانە دەمارەکانی خۆین پکاتەوە و خوون پەستی دابەزەنە. زانایان دەلەن هەبونی نیترات لە آۆی تەماتەدا دەبەتە هۆی دابەزاندنی خوون پەستی. هەروەها دتوانن آۆی چەوەندەر لە چەشتەکانتان دا بە کار بەنن.
بەکارهێنانی شیروماست
شیری سەرتو کلیسیمی زۆری هەیە و چەوری کەمە. شیر یەکەک لە باشترین خۆاردنەکانە بو دابەزینی خوون پەستی.هەروەها دتوانن بە جەی نەبونی شیر, ماست بە کاربەنن. بە وتەی ئەنجومەنی دل, ئەو ژنانەی لە حەفتە دا دۆخەکی بەرچاو ماست بەکار دەنن,لە سەتا بیست شاهیدی دابەزینی مەترسی توش بون بە شێرپنجەی خوێن و خوون پەستەتی سەرە بون. لە ماستەکی کە چەۆری کەمە و دۆخی شەکری لە خوارێ یە کەلک وەر گرن چون هەرچند رادەی قند لە خواردنی رۆژانە دا کەم تر بە باشترە.
بە کارهێنانی ماسی قزل آلا و امگا3
ماسی ژێدەرەکی گەلە باشی پرۆتینی چاکی (لاوازی) هەیە. ماسی هایەک وێنەی ماسی خال مخالی و ماسی قزل آلا اسیدی چەوری امگا3 یان هەیە. کە دەتوانن خوون پەستی سەرە و چەوری دابەزەنن. سەرەڕای ئەوانە ماسی ویتامین D هەیە. دتوانین بلەین خواردنەکان زور بە کەمی ویتامینDیان تەدایە ئەو ویتامینانە هەر وەکو هورمونەکان دەتوانن خوون پەستی دابەزەنن. یەکەک لە تایبەتمەندەکانب
تایبەتمەندەکانی بە کارهێنانی ماسی ئەوەیە کە تامو چەژی زۆر خۆشە. کەوایە ێەنگو دەتوانن ماسی کەتان دەگەل سەۆزە, لیمۆ و زێتی زێتون بە تام کەن. جگە لە باش بونی بۆ خوون پەستی سەرە, لە چێژانەکی بەتامیش کەلک وەر دەگرین.
دەنکەکان دەنکی بە بۆنی زۆر هەیە کە پتاسیم ومنزیم یان تەدایە و دبەتە هۆی دابەزینی خوون پەستی. بە کار هێنانی1/4 پەرداخ رۆنی گولە بەرۆژە, کولەکەو یان هەلکە مابینی جەم دەتۆانە بۆ دابەزینی خوون پەستی زۆر بە سود بەت.
سیر و گەلاکان لەکۆلینەوەکان نیشانی داوە کە سیر دتۆانە بە بردنە سەرەی اکسید نیتریک لە جەستەدا خوون پەستی دابەزەنە. اکسید نیتریک, بە بردنە سەرەی وادولاسیون ویان کردنە وەی خوێن بەرەکان دەتوانە لە دابەزینی خوون پەستی یارمەتی بدات.زیاد کردنی گەلاکان و بەهاراتەکان بە خۆاردنی رۆژانە دەتوانە رادەی بە کار هێنانی خوێ دابە زەنە
نموونەیەک لەو گەلا و بەهاراتانە بریتی یە لە
رێحانە, دارچین, گیای هەوشین, رۆزماری. چاکلەتی تاڵ خۆیندنەوەکان نیشان دەدا. کەخۆاردنی چاکلەتی تال مەترسی توش بون بە نەخۆشی دل دادەبەزەنە. بە کار هێنانی100 گرم چاکلەتی تال لە رۆژ دا دەبەتە هۆی دابەزینی نەخۆشی دل. چاکلەتی تال لە سەتا شەستی کاکاوە یە و شەکری کەمە. دەتوانن چاکلەتی تال دەگەل ماست و میوەهایەک وەکو شلیک و تووڕک بخون.
