فشار خون بالا عامل خطرناکی برای بیماری های قلبی است. پس بهتر است عوارض فشار خون بالا را بدانید.
آیا فشار خون روی بدن تاثیر دارد؟
عوارض فشار خون بالا می تواند بی سر و صدا برای سال ها قبل از بروز علائم به بدن شما آسیب برساند. فشار خون بالا اگر کنترل نشود، ممکن است با ناتوانی و یا حتی حمله قلبی همراه باشد. تقریبا نیمی از افراد مبتلا به فشار خون درمان نشده از بیماری های قلبی مربوط به جریان ضعیف خون (بیماری ایسکمیک قلب) و نیمی دیگر به دلیل سکته مغزی می میرند.
تغییر در درمان و شیوه ی زندگی می تواند به کنترل فشار خون بالا کمک کند تا خطر ابتلا به عوارض فشار خون بالا را کاهش دهد. در ادامه نگاهی به عوارض فشار خون بالا که می توانند تهدید کننده ی زندگی باشند، می اندازیم.
برای دانستن علت فشار خون بالا روی مقاله ی زیر کلیک کنید.
مطلب مرتبط: دلایل فشار خون بالا
آسیب به شریان ها
شریان های سالم، انعطاف پذیر و قوی هستند. پوشش داخلی آنها صاف است به طوری که خون آزادانه جریان می یابد، و برای اندام های حیاتی و بافت ها ،مواد مغذی و اکسیژن را فراهم می کند. فشار خون بالا به تدریج، فشار جریان خون از طریق شریان ها را افزایش می دهد. به عنوان یک نتیجه، ممکن است عوارض فشار خون بالا بر روی شریان ها شامل موارد زیر باشد:
1- شریانهای آسیب دیده و تنگ
فشار خون بالا می تواند به سلول های پوشش داخلی عروق آسیب برساند. هنگامی که چربی ها از طریق رژیم غذایی وارد جریان خون می شوند، می توانند در شریان آسیب دیده جمع آوری شوند. در نهایت، دیواره شریان، کمتر الاستیک می شود و باعث محدود شدن جریان خون در سراسر بدن می گردد.
2- آنوریسم
با گذشت زمان، فشار خون ثابت عبوری از شریان تضعیف شده، می تواند باعث شود تا قسمتی از دیواره ی شریان، بزرگ و به شکل یک برآمدگی (آنوریسم) تبدیل شود.
آنوریسم می تواند از جمله عوارض فشار خون بالا باشد که به طور بالقوه می تواند پاره شده و باعث خونریزی داخلی فرد شود. آنوریسم می تواند در هر رگ خونی در سرتاسر بدن شما تشکیل شود، اما بیشتر در بزرگترین شریان بدن (آئورت) شایع است.
آسیب به قلب
قلب خون را به تمام بدن پمپاژ می کند. عوارض فشار خون کنترل نشده می تواند به روش های مختلفی به قلب آسیب وارد کند مثل:
1- بیماری عروق کرونر بر روی شریان هایی که خون را به عضله ی قلبی عرضه می کنند، تاثیر می گذارد. شریان هایی که به دلیل بیماری عروق کرونر تنگ می شوند به خون اجازه ی جریان آزادانه از طریق شریان ها را نمی دهند. هنگامی که خون نتواند آزادانه به قلب جریان یابد، ممکن است درد قفسه ی سینه، حمله ی قلبی یا ریتم های نامنظم قلبی (آریتمی) را تجربه کنید.
2- فشار خون بالا، قلب را مجبور کند تا سخت تر از حد لازم کار کند تا خون را به سایر نقاط بدن پمپ کند. این کار باعث می شود بطن چپ ضخیم و یا سفت شود (هایپرتروفی بطن چپ). این تغییرات توانایی بطن چپ برای پمپ کردن خون به بدن را محدود می کنند. در این وضعیت، حمله ی قلبی، نارسایی قلبی و مرگ ناگهانی قلب می تواند از جمله عوارض فشار خون بالا باشد.
3-با گذشت زمان، فشار بر روی قلب که ناشی از فشار خون بالا می باشد می تواند عضله ی قلب را تضعیف کند و باعث شود کار آن کمتر موثر باشد. در نهایت، قلب به سادگی شروع به فرسودن می کند. آسیب ناشی از حملات قلبی نیز به این مشکل افزایش می یابد.
آسیب به مغز
کاملا مانند قلب، مغز نیز به یک منبع تغذیه ی خون نیاز دارد تا به درستی کار کند و زنده بماند. عوارض فشار خون بالا می تواند باعث مشکلات متعددی بر روی مغز شود از جمله:
1- حمله ی ایسکمی گذرا (TIA)
حمله ی ایسکمی گذرا ، اختلال موقت در رسیدن جریان خون به مغز است. اغلب به دلیل تصلب شرایین یا لخته ی خون ایجاد می شود که هر دو می توانند از عوارض فشار خون بالا باشند. حمله ی ایسکمی گذرا اغلب یک هشدار است که شما را در معرض خطر سکته ی مغزی کامل هستید.
2- سکته ی مغزی
سکته ی مغزی زمانی رخ می دهد که بخشی از مغز از اکسیژن و مواد مغذی محروم شده باشد و باعث شود سلول های مغزی بمیرند. فشار خون کنترل نشده می تواند به سکته مغزی با صدمه زدن و تضعیف عروق خونی مغز منجر شود، و در نهایت باعث تنگی، پارگی و یا نشت آن ها شود. فشار خون بالا نیز می تواند باعث ایجاد لخته های خون در عروق منتهی به مغز شود، جریان خون را مسدود کند و در نتیجه موجب سکته ی مغزی شود.
3- زوال عقل یا جنون ( دیوانگی )
جنون یک بیماری مغزی است که در نتیجه ی مشکلات تفکر، صحبت کردن، استدلال، حافظه، دید و حرکت به وجود می آید. علل بسیار زیادی برای این بیماری وجود دارند. به عنوان مثال یکی از دلایل آن، جنون مربوط به عروق است که می تواند به دلیل تنگی و انسداد شریان هایی که خون را به مغز عرضه می کنند، باشد. همچنین می تواند به دلیل سکته ی مغزی ناشی از قطع جریان خون به مغز باشد. در هر صورت، فشار خون بالا ممکن است مقصر باشد.
4- اختلال شناختی خفیف
اختلال شناختی خفیف یک مرحله گذارا بین تغییر در فهم و حافظه است که با افزایش سن و مشکلات جدی بیشتری که ناشی از بیماری آلزایمر است، پدید می آید. همانند جنون ، می تواند ناشی از انسداد جریان خون به مغز زمانی که فشار خون بالا به شریان آسیب می رساند، باشد.
آسیب به کلیه ها
کلیه ها مایع اضافی و زائد را فیلتر می کنند ( فرایندی است که بستگی به رگ های خونی سالم دارد ). عوارض فشار خون بالا می تواند به رگ های خونی و کلیه ها آسیب وارد کند که باعث انواع مختلفی از بیماری های کلیوی (نفروپاتی) می شود. ابتلا به بیماری دیابت علاوه بر فشار خون بالا می تواند آسیب را بدتر کند.
1- نارسایی کلیه
یکی از عوارض فشار خون بالا ، نارسایی کلیه است. دلیلش این است که می تواند به هر دو شریان های بزرگ که منتهی به کلیه ها هستند و عروق خونی کوچک (گلومرول) در داخل کلیه ها آسیب برساند. آسیب به کلیه ها باعث می شود کارکرد کلیه موثر نباشد و فیلتر مواد زائد از خون به درستی انجام نشود. در نتیجه سطوح خطرناک مایع و مواد زائد تجمع می یابند که ممکن است در نهایت نیازمند دیالیز یا پیوند کلیه شوید.
2- زخم کلیه (گلومرولواسکلروز)
گلومرولواسکلروز یک نوع آسیب کلیوی ناشی از زخم شدن گلومرولها است. گلومرول ها خوشه های کوچکی از رگ های خونی هستند که در کلیه، مایع و مواد زائد را از خون فیلتر می کنند. گلومرولواسکلروز می تواند کلیه ها را از فیلتر مواد زائد به طور موثر باز دارد، که منجر به نارسایی کلیه می شود.
3- آنوریسم عروق کلیه
آنوریسم یک برآمدگی در دیواره رگ خونی است. هنگامی که در یک شریان منتهی به کلیه رخ دهد، آن را به عنوان آنوریسم عروق کلیه می شناسیم. یکی از دلایل بالقوه ی آن ، آترواسکلروز است که باعث تضعیف و آسیب به دیواره ی عروق می شود.
در طول زمان، فشار خون بالا در عروق تضعیف شده می تواند یک بخش را بزرگ کند و به شکل یک برآمدگی ایجاد کند. آنوریسم می تواند پاره شود و باعث خونریزی داخلی تهدید کننده ی زندگی شود.
دکتر فریبا هندسی متخصص قلب و عروق و فشارخون در تهران
کلینیک فشار خون
