زخم واریس پا یکی از عارضه های دردناک عروقی است که در افراد شکل می گیرد. در این مقاله سعی شده است در رابطه با این بیماری و روش های درمان آن صحبت شده است.
زخم پا یک زخم طولانی مدت (مزمن) است که بهبود آن بیش از 2 هفته طول می کشد. اين زخم ها معمولاً در قسمت داخلی پا، درست بالای مچ پا ایجاد می شوند.
علائم زخم واریس پا شامل درد، خارش و تورم در پای آسیب دیده است. همچنین ممکن است در رنگ اطراف زخم پوستی تغییر كند یا سفت شود و زخم ممکن است ترشحاتی با بوی بد داشته باشد.
اگر شک به زخم پا دارید به پزشک متخصص واریس مراجعه کنید، زیرا برای بهبودی نیاز به درمان تخصصی دارد. پزشک پای شما را معاینه می کند و ممکن است آزمایشات دیگری را برای رد سایر شرایط انجام دهد.
چه عواملی باعث زخم هاى وریدی پا می شوند؟
رگ های واریسی در یک ناحیه، زمانی که آب های میان بافتی از آن خارج می شود، باعث افزایش فشار به رگ ها و در نتیجه ابتلا به واریس می شود.
راه های درمان زخم واریس پا
اگر زخم های وریدی پا توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی آموزش دیده در زمینه فشرده سازی زخم هاى پا درمان شوند، طی 3 تا 4 ماه بهبود می یابند. اما بهبود برخی از زخم ها ممکن است طولانی تر باشد و تعداد بسیار کمی هرگز بهبود نمی یابند.
درمان معمولاً شامل موارد زیر است:
- زخم را تمیز و پانسمان کنید
- استفاده از فشرده سازی، مانند بانداژ یا جوراب واريس، برای بهبود جریان خون در پاها
در صورت عفونت زخم ممکن است از آنتی بیوتیک نیز استفاده شود، اما به بهبود زخم کمک نمی کند. اما تا زمانی که علت اصلی زخم برطرف نشود، احتمال عود زخم واریس پا پس از درمان بسیار زیاد است. علل اساسی می تواند شامل عدم تحرک، چاقی ، DVT قبلی یا واریس باشد.
تمیز کردن و پانسمان زخم
اولین قدم این است که هرگونه چرک يا بافت مرده را از زخم خارج کرده و از پانسمان مناسب استفاده کنید. این كار بهترین شرایط برای بهبود زخم را فراهم می کند.
برای پانسمان زخم از یک پانسمان ساده و نچسب استفاده خواهد شد. این پانسمان معمولاً باید هفته ای یک بار تعويض شود. بسیاری از افراد بهتر است زخم خود را تحت نظارت یک پرستار تمیز کنند و آن را بپوشانند.
فشرده سازی
برای بهبود گردش خون در وریدهاى پا و درمان تورم، پرستار یک باند فشاری محکم را روی پای آسیب دیده مى بندد. این باند ها برای فشار دادن پاها و فرستادن خون به سمت بالا و به سمت قلب طراحی شده اند.
انواع مختلفی از بانداژها یا جوراب هاى الاستیک برای درمان زخم های وریدی پا وجود دارد که ممکن است در 2، 3 یا 4 لایه مختلف ساخته شود. استفاده از بانداژ فشاری یک روش ماهرانه است و فقط باید توسط کارکنان آموزش دیده مراقبت های بهداشتی انجام شود.
- هر بار که پانسمان عوض می شود، باند نيز بايد تعويض شود.
- وقتی باند های فشاری برای اولین بار روی زخم ناسالم قرار می گیرند، معمولاً باعث درد مى سوند.
- در حالت ایده آل، شما باید پاراستامول یا مسکن جایگزین تجویز شده توسط پزشک مصرف کنيد.
- با شروع بهبود زخم، درد کاهش می یابد؛ اما ممکن است 10 تا 12 روز طول بکشد.
- حتما باند فشرده سازی خود را دقیقاً طبق دستورالعمل بپوشید. اگر مشکلی داشتيد، معمولاً بهتر است به جای اینکه خودتان آن را بردارید ، با پرستار خود تماس بگیرید.
- اگر در محل باند فشاری کمی احساس سفتی مى كنيد و شب در رختخواب ناراحت کننده مى باشد، قدم زدن کوتاه مدت معمولاً به از بين رفتن ناراحتى کمک می کند.
اما در موارد زير بايد باند را برداريد:
- در جلوی مچ پا درد شدیدی دارید
- در قسمت بالای پا خود دچار درد شدیدی می شوید
- انگشتان پا کبود و متورم می شوند
پس از برداشتن باند، پای خود را بسیار بالا نگه داريد و در اسرع وقت با پزشک یا پرستار خود تماس بگیرید. در برخی از کلینیک ها، تیم های متخصص از گزینه های جدیدی برای باند فشاری استفاده می کنند، مانند جوراب های مخصوص یا سایر دستگاه های فشاری.
این موارد ممکن است در همه کلینیک ها وجود نداشته باشند؛ اما می تواند روش درمان زخم واریس پا را در آینده تغییر دهد. متخصص شما می تواند به شما مشاوره دهد که آیا روش دیگری می تواند به شما کمک کند یا خیر.
تورم در پاها و مچ پا
زخم واریس پا اغلب با تورم پا و مچ پا (ادم) همراه هستند که ناشی از مایعات مى باشد. این حالت را می توان با باند فشاری کنترل کرد.
بالا نگه داشتن پا در هر زمان ممکن، در حالت ایده آل با انگشتان پا بالاتر از باسن، نیز به کاهش تورم کمک می کند. باید زیر تشک خود یک، کوسن قرار دهید تا به شما کمک کند تا هنگام خواب پاها را بالا نگه داريد.
شما همچنین باید تا آنجا که ممکن است فعال باشید و به فعالیت های عادی خود ادامه دهيد. ورزش منظم، مانند پیاده روی روزانه، به کاهش تورم پا کمک می کند. اما باید از نشستن یا ایستادن با پاهای پایین خودداری کنید. باید حداقل هر ساعت پاهای خود را بلند کنید.
چه افرادى بیشتر در معرض خطر مى باسند؟
تعدادی از عوامل می توانند خطر ابتلا به زخم وریدی پا را افزایش دهند، از جمله:
- چاقی یا اضافه وزن: چاقى باعث افزایش فشار بر روى وريد هاى پا می شود.
- اگر در راه رفتن مشکل دارید: این امر می تواند عضلات ساق پا را تضعیف کند، که می تواند گردش خون در وريدهاى پا را تحت تأثیر قرار دهد
- ترومبوز ورید عمقی قبلی (DVT): لخته های خونی که در پا ایجاد می شوند می توانند به دریچه های وریدها آسیب برسانند.
- وريد هاى واریسی: تورم و بزرگ شدن وريد ها ناشی از دريچه هاى ناسالم
- آسیب قبلی به پا مانند شکستگی استخوان: این عارضه ممکن است باعث DVT یا اختلال در راه رفتن شود
- جراحی قبلی پا: مانند تعویض مفصل ران یا تعویض مفصل زانو، که می تواند از حرکت شما جلوگیری کنند
- افزایش سن: افراد با افزایش سن به سختی حرکت می کنند ، به خصوص اگر از آرتروز رنج ببرند
آیا می توان از زخم وریدی پا جلوگیری کرد؟
روش های مختلفی برای جلوگیری از ایجاد زخم وریدی پا در افراد در معرض خطر وجود دارد. این روش ها شامل موارد زير است:
- پوشیدن جوراب های فشاری يا واريس
- در صورت وجود ضافه وزن سعی در کاهش وزن
- ورزش منظم
- در صورت امکان پای خود را بلند کنید
- اگر سیگار می کشید ، سیگار را ترك کنید
مراجعه به متخصص
در برخی موارد، پزشک یا پرستار ممکن است تصمیم بگیرد که شما را در شرایطی که رگ های خونی را تحت تأثیر قرار می دهد (متخصص عروق) به یک متخصص ارجاع دهد.
به عنوان مثال، اگر پزشک یا پرستار شما در تشخیص شما مطمئن نباشند، یا اگر احتمال می دهند زخم شما در اثر بیماری های شریانى، دیابت یا آرتریت روماتوئید باشد، به یک متخصص عروق ارجاع داده می شوید.
پس از گرفتن شرح حال پزشکی و معاینه، ممکن است متخصص عروق نیاز به انجام تحقیقات بیشترى برای برنامه ریزی درمان شما داشته باشد.
دکتر فریبا هندسی متخصص قلب و عروق و فشار خون و متخصص واریس پا
