درد سمت چپ قلب می تواند ناشی از حمله قلبی یا دیگر بیماری های تهدید کننده زندگی باشد که هر دقیقه در آن ها با ارزش است.
در صورتی که خود یا فردی دیگر علاوه بر درد بدون علت در سمت چپ یا مرکز قفسه سینه به علائم زیر نیز دچار شود باید فورا با اورژانس 115 تماس گرفت:
- احساس فشار یا تنگی در قفسه سینه
- درد تیر کشنده در بازو ها، گردن، فک، کمر یا شکم
- تنگی نفس
- احساس سبکی سر، ضعف یا گیجی
- حالت تهوع و استفراغ
آنژین یا درد قفسه سینه
آنژین با این که خود یک بیماری نیست اما علامت یک مشکل قلبی همچون بیماری کرونری قلب به شمار می رود. آنژین به درد، ناراحتی یا فشاری گفته می شود که هنگام نرسیدن اکسیژن کافی به قلب در قفسه سینه به وجود می آید. علاوه بر موارد فوق، ممکن است بیماران در بازو ها، شانه ها، گردن، کمر یا فک خود احساس ناراحتی داشته باشند. تشخیص و درمان علت زمینه ای بروز این درد ضرورت دارد. آزمایش های تشخیصی علت زمینه ای آنژین شامل موارد زیر می شوند:
- آزمایش های خون
- تصویر برداری اشعه ایکس از قفسه سینه
- الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)
- تست استرس
درمان به علت بیماری بستگی داشته و می تواند شامل مصرف دارو، تغییر در سبک زندگی و در صورت نیاز، فرایند های قلبی شود.
حمله قلبی
حمله قلبی به زمانی گفته می شود که عضله قلب در اثر عدم دریافت خون غنی از اکسیژن دچار آسیب شود.
برخی حملات قلبی با دردی خفیف در قفسه سینه شروع می شوند که به تدریج شدت می یابد. حملات قلبی اغلب به سرعت و همراه با درد شدید در مرکز یا سمت چپ قفسه سینه بروز می دهند. موارد زیر از جمله دیگر علائم حمله های قلبی هستند:
- احساس تنگی، فشردگی یا فشاری خرد کننده در قفسه سینه
- درد شکمی
- درد تیر کشنده به گردن ، فک، کمر یا معده
- سوزش سر دل، حالت تهوع یا استفراغ
- تنگی نفس و عرق سرد
- درد در بازوی چپ و گاهی اوقات راست
- احساس سبکی سر یا گیجی
علائم حمله قلبی می توانند در هر فرد متفاوت از دیگری باشند. رایج ترین علامت در زنان و مردان احساس ناراحتی و درد در قفسه سینه است. زنان بیشتر علائم زیر را تجربه می کنند:
- تنگی نفس
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد فک یا کمر
مراقبت اورژانسی به محض رسیدن کادر اورژانس به بالین بیمار شروع می شود. پس از چند روزی بستری شدن در بیمارستان، فرد با توصیه به مصرف چند نوع دارو به خانه مرخص می شود. تغییرات مفید در سبک زندگی می توانند شامل موارد زیر باشند:
- پیروی از یک رژیم غذایی مناسب برای سلامت قلب
- حفظ یک وزن مناسب
- عدم مصرف سیگار
- مقداری ورزش روزانه
میوکاردیت یا التهاب عضله قلب
درد قفسه سینه می تواند نشانه التهاب عضله قلب باشد. دیگر علائم این مورد شامل نمونه های زیر هستند:
- تنگی نفس
- ضربان غیر عادی قلب (آریتمی)
- خستگی
میوکاردیت می تواند بر سیستم الکتریکی قلب اثر گذاشته، قلب را ضعیف کرده یا سبب آسیب دائمی به عضله قلب شود. موارد خفیف میوکاردیت گاهی اوقات بدون درمان بهبود یافته اما موارد شدید نیازمند درمان پزشکی هستند. درمان به علت بیماری بستگی دارد.
کاردیومیوپاتی قلب
کاردیومیوپاتی یک بیماری است که سبب بزرگی عضله قلب می شود. در حالی که این بیماری اغلب سبب احساس درد در قفسه سینه می شود، امکان بروز آن بدون هر گونه علامت نیز وجود دارد.
دیگر علائم کاردیومیوپاتی عبارتند از:
- تنگی نفس
- گیجی
- تپش قلب
تورم شکم، دست ها، پا ها، مچ پا یا نواحی زیر آن
درمان شامل مصرف دارو، فرایند های قلبی و جراحی می شود. ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی نیز می تواند مفید باشد. از جمله این تغییرات می توان موارد زیر را نام برد:
- کاهش مصرف نمک
- ورزش منظم با شدت کم تا متوسط
- اجتناب از مصرف الکل
- از دست دادن اضافه وزن
پریکاردیت قلبی
پریکارد به دو لایه بافتی نازک گفته می شود که قلب را احاطه کرده اند. هنگامی که این ناحیه ملتهب یا تحریک شود، درد تیز و چاقو مانندی در مرکز یا سمت چپ قفسه سینه احساس می شود. علاوه بر این، امکان احساس درد در یک یا هر دو شانه نیز وجود دارد. این علائم می توانند مشابه علائم یک حمله قلبی باشند. درد یاد شده ممکن است خفیف بوده و حتی به صورت خود به خود برطرف شود. درمان به علت زمینه ای علائم بستگی دارد.
حمله هراس و خطر برای قلب
حمله هراس به طور ناگهانی بروز داده و ظرف 10 دقیقه به اوج خود می رسد. حمله هراس سبب بروز درد قفسه سینه و علائم دیگری می شود که شبیه به یک حمله قلبی هستند. علائم دیگر این حمله موارد زیر را در بر می گیرند:
- تنگی نفس
- ضربان قلبی سریع
- لرزش و گیجی
- تعریق، گر گرفتگی یا لرز
- حالت تهوع
- احساس جدایی از واقعیت یا توهم
- احساس خفگی
- ترس شدید یا احساس نزدیکی مرگ
اختلال هراس یک مشکل روانی قابل درمان است. در این موارد امکان دارد پزشک روان درمانی را پیشنهاد دهد. در صورتی که این هراس مشکلی مداوم باشد، دارو هایی برای آن وجود دارد.
پیروی از نکات زیر نیز برای بهبود این اختلال مفید است:
- عضویت در یک گروه حمایتی
- داشتن خواب کامل در هنگام شب
- شرکت در فعالیت های ورزشی متداول
- دوری از مصرف کافئین، الکل، تنباکو و دارو های غیر قانونی
- تمرین مدیریت استرس و تکنیک های آرام سازی
سوزش سر دل، رفلاکس اسید یا GERD
سوزش سر دل به درد و ناراحتی در قفسه سینه گفته می شود که در هنگام رسیدن اسید معده به مری ایجاد می شود. علاوه بر این، امکان تجربه علائم زیر نیز وجود دارد:
- احساس سوزش در ناحیه بالایی شکم و قفسه سینه
- احساس ترشی در دهان
- رسیدن محتویات معده به پشت حلق
سوزش سر دل معمولا اندکی پس از مصرف غذا و اغلب هنگام دراز کشیدن بروز می دهد. این سوزش می تواند فرد را از خواب بیدار کند. رفلاکس یا بازگشت اسید معده می تواند به نوعی شدید تر به نام بیماری رفلاکس معده و مری (GERD) منجر شود.
علامت رایج بیماری رفلاکس معده و مری سوزش سر دل مکرر است. علاوه بر درد قفسه سینه، امکان بروز سرفه، خس خس سینه و مشکل در بلع نیز وجود دارد. بیماران معمولا می توانند با مصرف دارو های ضد اسید بدون نسخه این سوزش را تسکین دهند. در صورت نیاز، پزشک می تواند یک داروی قوی تر را برای فرد تجویز کند.
در صورت ابتلا به سوزش سر دل مکرر انجام موارد زیر می تواند مفید باشد:
- مصرف وعده های غذایی با حجم کمتر
- کاهش اضافه وزن
- اجتناب از مصرف الکل و تنباکو
- اجتناب از مصرف مواد غذایی چرب یا سرخ شده
فتق هیاتال
فتق هیاتال به وضعیتی گفته می شود که بخشی از معده از عضله بزرگ بین شکم و قفسه سینه (دیافراگم) بیرون آید. علائم فتق هیاتال شامل موارد زیر می شوند:
- درد قفسه سینه
- درد شکم
- سوزش سر دل
- بازگشت غذا به داخل دهان
با انجام موارد زیر می توان علائم گفته شده را تسکین بخشید:
- وعده های غذایی کمتر میل کنید.
- پس از صرف غذا دراز نکشید.
- سر تخت خود را بالا آورید.
- از مصرف مواد غذایی محرک سوزش سر دل اجتناب کنید.
- با این که ممکن است فرد به هیچ درمانی نیاز نداشته باشد، اما در صورت تداوم علائم باید به پزشک مراجعه شود.
مشکلات مری و درد قفسه سینه
درد قفسه سینه می تواند به معنای وجود مشکل در مری باشد. برای مثال:
گرفتگی عضلانی مری می تواند علائمی مشابه با یک حمله قلبی داشته باشد. لایه پوشاننده مری می تواند ملتهب شده و سبب سوزش یا درد تیز در قفسه سینه شود. التهاب مری می تواند سبب بروز خون در استفراغ یا مدفوع، ابتلا به درد پس از صرف غذا و مشکل در بلع شود.
پارگی مری سبب ورود مواد غذایی به حفره سینه و ایجاد درد سینه ای خفیف تا شدید می شود. این وضعیت می تواند به حالت تهوع، استفراغ و تنفس سریع منجر شود. درمان به علت بیماری بستگی دارد. پارگی مری نیاز به ترمیم جراحی دارد.
کشیدگی عضلانی و آسیب های دیواره قفسه سینه
درد قفسه سینه می تواند ناشی از کشیدگی، گرفتگی یا پیچ خوردگی عضلات قفسه سینه یا بین دنده ها باشد. هر گونه آسیب وارد شده به قفسه سینه می تواند سبب درد این ناحیه شود. این موارد شامل نمونه های زیر هستند:
- کبودی دیواره قفسه سینه
- شکستگی استخوان جناغ (استرنوم)
- شکستگی دنده ها
این نوع آسیب می تواند سبب درد در هنگام سرفه کردن یا کشیدن یک نفس عمیق شود.
در صورت تصور بر شکستگی یکی از استخوان های خود باید فورا به پزشک مراجعه شود. بهبودی از این آسیب چندین هفته و به دست آوردن سلامت کامل مدتی حتی بیشتر از آن به طول می انجامد. در این مدت باید از انجام فعالیت های ورزشی شدید خودداری شود.
کلاپس ریوی
درد شدید و ناگهانی در قفسه سینه می تواند ناشی از کلاپس یا روی هم خوابیدن ریه ها باشد. دیگر علائم شامل موارد زیر می شوند:
- تنگی نفس یا تنفس سریع
- سرفه
- آبی رنگ شدن پوست
- خستگی
درمان به علت زمینه ای مشکل بستگی داشته و پیگیری فوری درمان ضرورت دارد.
سرطان ریه میتواند مرتبط با درد قفسه سینه باشد
درد قفسه سینه گاهی اوقات می تواند علامتی از سرطان ریه باشد. دیگر علائم و نشانه ها شامل موارد زیر هستند:
- سرفه شدید یا به همراه خون و خلط
- درد در شانه یا کمر بدون ارتباط با درد ناشی از سرفه
- تنگی نفس
- بروز دوره های برونشیت یا پنومونی
- از دست دادن اشتها یا کاهش وزن بدون علت خاص
امکان دارد، علائم در مراحل اولیه سرطان ریه پدیدار نشوند. به طور کلی، این سرطان هر چه زود تر تشخیص داده و درمان شود نتایج حاصل از درمان بهتر خواهند بود.
پنومونی یا سینه پهلو
درد تیز یا چاقو مانند قفسه سینه که با سرفه یا نفس های عمیق تشدید می شود، می تواند بیانگر ابتلا به پنومونی باشد. این وضعیت مخصوصا هنگامی بروز می دهد که بیمار به تازگی به یک بیماری تنفسی همچون برونشیت یا آنفلوآنزا مبتلا شود. دیگر علائم شامل موارد زیر هستند:
سرفه که گاهی اوقات با خلط نیز همراه است
- تب، لرز یا رعشه
- تنگی نفس
- سردرد
- از دست دادن اشتها
- خستگی
در صورت تصور بر ابتلا به پنومونی باید به پزشک مراجعه شود. در این مدت باید به مقدار فراوان استراحت کرده و مایعات نوشید. امکان دارد، پزشک برای بیمار دارو های آنتی بیوتیک و ضد ویروس تجویز کند. در موارد شدید ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد.
فشار خون بالای ریوی
فشار خون بالا یا هایپرتانسیون ریوی علاوه بر درد قفسه سینه می تواند سبب بروز موارد زیر نیز شود:
- گیجی یا غش کردن
- تنگی نفس
- فقدان انرژی
بیماری با پیشرفت خود می تواند بی نظمی یا افزایش ضربان قلب را نیز به بار آورد. این موارد در صورت عدم درمان به نارسایی قلبی منجر می شوند.
آمبولی ریه ها
درد شدید و ناگهانی در قفسه سینه می تواند یک علامت از آمبولی ریوی باشد. آمبولی ریوی به وجود یک لخته خون در ریه ها گفته می شود. دیگر علائم این مشکل شامل موارد زیر هستند:
- درد کمر
- احساس سبکی در سر
- تنگی نفس
این مورد یک اورژانس پزشکی و نیازمند درمان فوری است.
دکتر فریبا هندسی متخصص قلب و عروق و فشار خون
