مزایا و معایب آنژیوگرافی قلب

آنژیوگرافی برای اولین بار در دنیا از طریق شریان کشاله ران ( شریان فمور ) انجام گرفت. از این روش امروزه نیز استفاده می شود اما آنژیوگرافی از طریق شریان رادیال ( شریان مچ دست ) به مرور رواج چشمگیری در دنیا داشته است.

آنژیوگرافی

آنژیوگرافی یا همان آنژیو نوعی عکس برداری رنگی و یک نوع  آزمون تشخیصی رگ های خونی است. متخصص قلب با تزریق یک ماده رنگی حاجب که بواسطه اشعه ایکس قابل رویت است و همچنین استفاده از یک لوله بلند، نازک و قابل انعطاف به نام کاتتر و مشاهده جریان خون از طریق فلوروسکوپی عمل بررسی جریان را انجام می دهد واز زوایای مختلف قلب عکسبرداری می کند.

در مقطعی که لوله کاتتر به قلب می‌رسد ممکن است بیمار کمی دچار تپش قلب شود اما این وضعیت طبیعی است و بطور کلی هنگام انجام آنژیوگرافی بیمار چیزی احساس نمی کند و درد ندارد.

با استفاده از آنژیوگرافی که یک روش تشخیصی از طریق رگ های خونی است، موارد زیر قابل تشخیص می باشد:

 ✅ بیماری نارسایی وریدی

 ✅ بیماری عروق کرونر

✅ عروق محیطی

✅ عمق ترومبوز وریدی

به کمک آنژیوگرافی تعداد عروق کرونر مسدود شده، محل انسداد و میزان آن مشخص می‌شود همچنین اندازه گیری مستقیم فشارهای داخل قلب و بازدید از حفره های قلب و عروق بزرگ میسر می شود و بطور کلی یک راه کشف مشکلات شریان‌های کرونری قلب، استفاده از این روش است.

مطلب مرتبط: فیلم آنژیوگرافی

آنژیوگرافی دارای کاربرد وسیعی است که در مقایسه با عمل جراحی مزایای زیادی دارد از جمله مزایای آن عبارتند از:

✅ کاهش هزینه

✅ کوتاه شدن دوره بستری

✅ کاهش عوارض بعد از عمل جراحی

امروزه از این روش علاوه بر بررسی عروق قلب، برای مغز، عروق کلیه، ریه و دستگاه گوارش نیز به کار گرفته می شود.

انواع آنژیوگرافی

دو نوع آنژیوگرافی قلب وجود دارد که عبارتند از:

• آنژیوگرافی از راه پا
• آنژیوگرافی از راه دست

در آنژیوگرافی از راه پا بیمار پس از انجام آنژیوگرافی، باید برای قطع شدن خونریزی، یک کیسه شنی به مدت چند ساعت در کشاله ران خود قرار دهد تا خونریزی قطع شود، ولی در آنژیوگرافی از راه دست به این صورت نیست و آنژیوگرافی راحت تر انجام می شود.

بیشتر از 70 درصد آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی ها از طریق شریان رادیال انجام می گیرد. در کشور ما ایران نیز با ورود تجهیزات بسیار پیشرفته و جدید، همچنین فراگیری تکنیک های جدید توسط پزشکان متخصص قلب وعروق و فشار خون، آنژیوگرافی از طریق شریان مچ دست بسیار رایج شده است. پس از تشخیص بیماری های قلبی با استفاده از آنژیوگرافی، بسیاری از بیماری های عروقی از طریق آنژیوپلاستی قابل درمان شده اند.

تعریف آنژیوپلاستی

بعضی اقدامات درمانی در آنژيوگرافی امکان ‌پذیر می باشد مثل آنژیوپلاستی به معنی ترمیم یا باز کردن رگ که در این روش رگ مسدود توسط بادکنکی به نام بالون، متسع و چند ثانیه در این حالت نگه داشته می‌ شود تا رگ باز شود، گاهی نیز برای جلوگیری از انسداد مجدد وسیله فنر مانندی به نام استنت داخل رگ مسدود جایگذاری می شود.

عوارض آنژیوپلاستی

یکی از عوارض‌ آنژیوپلاستی می تواند درصورتی که پزشک مهارت کافی نداشته باشد، رخ دهد. طی فشاری که توسط بالون به رگ وارد می ‌کند، رگ پاره شود. البته در بیمارستان ‌هایی که آنژیوپلاستی انجام می ‌شود پزشک جراح قلب آماده‌ است تا در صورت نیاز، بیمار را فورا به اتاق عمل انتقال دهند و درمان کنند.

شایع ترین خطرات ناشی از آنژیوگرافی عبارتند از:

✅ خونریزی

✅ سکته قلبی

✅ سکته مغزی

✅ عفونت در محل تزریق

✅ نارسایی کلیه

✅ واکنش به رنگ

اما در موارد نادر اگر در حین عبور کانتر بیمار دچار عارضه ای شود، معمولا می توان به سرعت داروهای لازم را به طور مستقیم به داخل قلب تزریق و مشکل را رفع کرد.

مطلب مرتبط: مراقبت بعد از آنژیوگرافی

مقایسه آنژیوگرافی از راه کشاله ران با آنژیوگرافی از راه دست

✅ در روش آنژیوگرافی از طریق پا احتمال کبودی، تجمع خون در زیر پوست و خونریزی بیشتر است.

✅ بعد از آنژیوگرافی از مسیر دست تقریبا نیاز به بستری و استراحت مطلق و طولانی در تخت نیست و نیازی به استفاده از کیسه شن جهت بند آوردن خونریزی ( هموستناز)  در این روش  نیست .

✅ امکان ترخیص بیمار 4 ساعت بعد از آنژیوگرافی از طریق شریان مچ دست ( رادیال) مقدور است .

⛔در صورتیکه بیمار دارای شکستگی دست و آرنج یا انسداد عروقی در ناحیه شانه داشته باشد بهتر است آنژیوگرافی از طریق دست صورت نگیرد.

دکتر فریبا هندسی متخصص قلب و عروق و فشار خون در تهران

کلینیک فشار خون