تنگی دریچه آئورت در کودکان

تنگی دریچه آئورت در کودکان

اصطلاح تنگی دریچه آئورت در کودکان برای توصیف آن دسته از نقص های قلبی مادرزادی استفاده می شود که جریان خون از قلب به بدن را مسدود می کنند. تنگی دریچه آئورت شدید، کمتر شایع می باشد و تقریباً از هر 1000 نوزاد، 6 نفر دچار این نقص می شوند و بیشتر در پسران اتفاق می افتد. این نقص می تواند به تنهایی، بدون هیچ بیماری قلبی دیگر یا همراه با نقص دریچه آئورت دو لتی، نقص دیواره بین بطنی، انعقاد آئورت، ناهنجاری دریچه میترال و به احتمال کمتر با نقص دیواره بین دهلیزی یا نقص کانال دهلیزی-بطنی کامل اتفاق بیفتد.

چرا تنگی دریچه آئورت خطرناک است؟

تنگی دریچه آئورت در کودکان، مانند اکثر نقص های قلبی، تا پس از تولد کودک هیچ عوارضی برای کودک نخواهد داشت. عوارض سلامتی تنگی آئورت، به میزان تنگی دریچه، نشت دریچه و دیگر نقص های قلبی (در صورت وجود) بستگی دارد.

درجه تنگی بر اساس اختلاف فشار در دریچه آئورت اندازه گیری می شود که از آن به عنوان گرادیان یاد می شود. هرچه گرادیان بیشتر باشد، مشکل بزرگتر است، چرا که قلب باید برای پمپاژ خون به بدن، سخت تر کار کند.

تنگی آئورت براساس گرادیان، جزئی، خفیف، متوسط یا شدید تشخیص داده می شود. تنگی آئورت بحرانی، اصطلاحی است که برای نوزادان با تنگی آئورت بسیار شدید استفاده می شود که بلافاصله پس از تولد باید تحت درمان قرار بگیرند. در طول زمان، اگر این مشکل درمان نشود، کار زیاد موجب ضخیم شدن عضله ی قلب به نام هیپرتروفی بطنی می شود.

خطرات تنگی دریچه آئورت در کودکان

در نهایت، عضله ی قلب آسیب می بیند که منجر به نقص قلبی سمت چپ و ضربان قلب خطرناک و نامنظم می شود. زمانی که دریچه آئورت تحت تأثیر این مشکل قرار گرفت، ممکن است نشت دریچه به تنگی آن اضافه شود. برای شدت نشت دریچه از اصطلاحات «جزئی، ملایم، متوسط و شدید» استفاده می شود. هر چه دریچه بیشتر نشت داشته باشد، قلب و بطن سمت چپ برای پمپاژ خون به بدن باید بیشتر کار کنند.

نشت قابل توجه به همراه تنگی دریچه آئورت می تواند فشار زیادی به قلب وارد کند. تنگی دریچه آئورت معمولاً با گذر زمان بیشتر می شود. به همین دلیل، مراجعه منظم به پزشک متخصص قلب کودکان برای معاینه های دوره ای بسیار مهم است. اگر تنگی آئورت جزئی باشد و ناشی از دریچه آئورت دو لتی باشد، ممکن است پیشرفت نکند. در نوزادی با تنگی آئورت بحرانی، دریچه به اندازه ای کوچک است که نمی تواند خون کافی را برای تأمین نیاز نوزاد پمپاژ کند.

عوارض تنگی دریچه آئورت در کودکان

اگر این مشکل در مراحل اولیه درمان نشود، نوزاد دچار نارسایی احتقانی قلب یا شوک می شود. از دارویی به نام پروستاگلاندین ممکن است برای باز نگه داشتن مجرای شریانی استفاده شود. مجرای شریانی یک رگ خونی کوچک است که شریان ریوی را به آئورت متصل می کند و مسیری برای انتقال خون به بدن فراهم می کند. خونی که از طریق مجرای شریانی از قلب خارج می شود، ریه ها را دور می زند، بنابراین ممکن است رنگ کودک، مقداری آبی به نظر برسد.

کودکان مبتلا به تنگی آئورت، بیشتر در معرض خطر اندوکاردیت باکتریایی حاد (SBE) قرار دارند. این عفونت قلب ناشی از وجود باکتری در جریان خون می باشد. این مشکل می تواند پس از یک رویکرد دندانپزشکی یا عمل پزشکی دیگر اتفاق بیفتد و یا یک دوز آنتی بیوتیک پیش از انجام عمل می توان تا حد زیادی از وقوع آن جلوگیری کرد.

حفره در قلب و علت سوراخ بودن قلب نوزاد (ASD)
هر کودکی با حفره ای بین محفظه های بالایی قلب متولد می شود. این حفره، یک دریچه ی جنینی عادی است، که اجازه ی خروج خون از ریه ها را قبل از تولد می دهد. بعد از تولد، دیگر به این حفره نیازی نیست و معمولاً طی هفته ها یا ماه های بعد، این حفره بسته، یا بسیار تنگ خواهد شد. گاهی اوقات این حفره از حد معمول بزرگ تر بوده، یا بعد از تولد کاملاً بسته نمی شود. در بیشتر کودکان علت مشخص نیست. بعضی از کودکان ممکن است مشکلات قلبی دیگری در کنار ASD داشته باشند.

علائم تنگی دریچه آئورت در کودکان

تنگی دریچه آئورت می تواند خفیف یا شدید باشد. علائم و نشانه ها عموماً در زمانی اتفاق می افتند که تنگی دریچه شدید باشد. برخی از افراد مبتلا به تنگی دریچه آئورت ممکن است به مدت چندین سال هیچ گونه علائمی نداشته باشند.

علائم و نشانه های تنگی دریچه آئورت ممکن است شامل موارد زیر باشند:

✔ صدای قلب غیر طبیعی (سوفل قلب) که از طریق استتسکوپ شنیده می شود.

✔ درد (آنژین) یا سفتی قفسه سینه به هنگام فعالیت

✔ احساس بیحالی، سرگیجه یا غش کردن به هنگام فعالیت

✔ تنگی نفس به ویژه به هنگام فعالیت

✔ خستگی، بویژه در زمانهای افزایش فعالیت

✔ ضربان قلب سریع و نامنظم (تپش قلب)

✔ به اندازه کافی غذا نخوردن (عمدتاً در کودکان مبتلا به تنگی دریچه آئورت)

✔ عدم وزن گیری کافی (عمدتاً در کودکان مبتلا به تنگی دریچه آئورت)

🛑 تنگی دریچه آئورت ممکن است منجر به نارسایی قلبی شود. علائم و نشانه های نارسایی قلبی شامل خستگی، تنگی نفس و ورم زانوها و پاها می شود.

علائم تنگی دریچه آئورت در کودکان

تنگی دریچه آئورت در کودکان چگونه درمان می شود؟

برنامه درمانی دقیق کودک شما با توجه به سن، میزان تنگی دریچه آئورت و سلامت عمومی کودک تعیین میشود. کودک مبتلا به تنگی دریچه آئورت ممکن است به هیچ درمانی به جز نظارت منظم، نیاز نداشته باشد. متخصص قلب، وضعیت کودک شما را از نظر وجود هر گونه علائمی در رابطه با پیشرفت بیماری و عوارض آن ارزیابی می کند. اغلب اوقات، نظارت منظم شامل معاینه فیزیکی و اکوکاردیوگرافی می باشد.

دارو درمانی

تنگی دریچه آئورت را نمی توان با دارو درمان کرد، اما برای کنترل علائم خاص می توان از داروهای خاصی استفاده کرد. گاهی اوقات، پزشک ممکن است برای موارد زیر دارو تجویز کند:

  • کمک به حفظ سلامت عملکرد قلب و گردش خون بهتر
  • کنترل فشار خون
  • جلوگیری از ضربان قلب نامنظم (آریتمی)

کودک مبتلا به تنگی دریچه آئورت، (حتی در صورت تعویض دریچه آئورت با جراحی) ممکن است نیاز به یک دوره مصرف آنتی بیوتیک داشته باشد تا از عفونتی به نام اندوکاردیت باکتریایی جلوگیری شود. اندوکاردیت باکتریایی می تواند موجب آسیب جدی به پوشش داخلی قلب و دریچه های آن شود.

همیشه قبل از انجام هر گونه اقدام درمانی (حتی اگر جزئی یا غیر مرتبط با مشکل قلبی کودک شما باشد) پرسنل پزشکی را در جریان تنگی دریچه آئورت کودک خود قرار دهید. اگر کودک شما دارای تنگی دریچه آئورت است، اما مشکل قلبی دیگری ندارد، قبل از انجام هر گونه درمان دندانپزشکی منظم مانند پاکسازی دندان نیازی به مصرف آنتی بیوتیک نیست.

والولوپلاستی با بالون

کاتتریزاسیون مداخله ای (والولوپلاستی با بالون)

کاتتریزاسیون مداخله ای یک عمل قلب کم تهاجمی می باشد. در طول کاتتریزاسیون، لوله نازکی به نام کاتتر از طریق یک رگ یا شریان وارد قلب می شود. از این کاتتر می توان برای ترمیم سوراخ های قلب، بازکردن مسیرهای تنگ شده (مانند دریچه آئورت) و ایجاد مسیرهای جدید استفاده کرد.

از مزایای این روش کم تهاجمی می توان، به ناراحتی کمتر، دوره نقاهت کوتاه تر و استفاده از دریچه آئورت خود کودک اشاره کرد.

رایج ترین روش کاتتریزاسیون مداخله ای برای درمان تنگی دریچه آئورت، گشاد کردن با بالون می باشد که به بالون والولوپلاستی نیز معروف است. در حالی که کودک تحت بیهوشی قرار گرفته است، یک لوله انعطاف پذیر کوچک وارد یک رگ خونی (اغلب در کشاله ران) می شود. پزشک با استفاده از دوربین ها و ابزارهای دقیق، کاتتر را درون قلب و اطراف دریچه آئورت هدایت می کند. در نوک کاتتر یک بالون قرار می گیرد که زمانیکه در محل مورد نظر قرار گرفت، باد می شود، سپس این بالون دریچه آئورت را باز می کند و تنگی مشکل ساز را رفع می کند.

علت تپش قلب در نوجوانان
تپش قلب زمانی اتفاق می‌افتد که فرد احساس کند قلب او به طور نامنظم کار می‌کند. ممکن است شما احساس کنید که قلب شما برای لحظه‌ای متوقف شده است و یا در هنگام استراحت (عدم ورزش) سریعتر از حد معمول می‌تپد. گاهی اوقات ورزش می‌تواند باعث تپش قلب شود و این تپش، بعد از ورزش همچنان ادامه یابد. تپش قلب معمولاً نشانه‌ی مشکلات سلامتی نیست. عوامل مختلفی مثل: شوکه شدن، ترسیدن یا استرس، می‌توانند باعث تپش قلب شوند.

جراحی ترمیم یا تعویض دریچه

برای کودکانی با مشکل تنگی شدید دریچه آئورت، والولوپلاستی با بالون ممکن است نتواند دریچه تنگ شده را به طور کامل ترمیم کند. در موارد دیگر، زمانی که کودک رشد می کند، دریچه ی آئورتی که قبلاً با یک یا چند عمل با بالون درمان شده است، ممکن است دوباره شروع به تنگ شدن کند و به قلب فشار وارد کند و خون رسانی به بدن را تحت تأثیر قرار دهد. ترمیم یا جایگزینی دریچه آئورت، اقدام بعدی در درمان این کودکان می باشد.

زمانی که ترمیم امکان پذیر نباشد، جراحان قلب، دریچه آئورت آسیب دیده را خارج می کنند و آن را با یک دریچه بافتی یا مکانیکی جایگزین می کنند.  دریچه هایی مکانیکی می توانند بیشتر از 20 سال دوام داشته باشند.

در استفاده از این دریچه های مکانیکی، احتمال کمی برای تشکیل لخته ی خونی وجود دارد، بنابراین معمولاً برای جلوگیری از عوارض این عمل، داروهای رقیق کننده ی خون تجویز می شود. دریچه های بافتی نیازی به مصرف داروی رقیق کننده ی خون ندارند، گرچه ممکن است دوام آنها به اندازه دریچه های مکانیکی نباشد.

دیگر گزینه ی تعویض دریچه، جایگزینی دریچه آئورت با دریچه ریوی خود کودک (عمل جراحی  Ross) می باشد. در این عمل نیازی به مصرف داروی رقیق کننده خون نیست. زمانی که جایگزینی دریچه ضروری باشد، انتخاب نوع دریچه براساس نیازهای فردی و وضعیت کودک می باشد. تمام انواع جراحی های تعویض دریچه، موفقیت آمیز هستند و احتمال بروز عوارض بسیار کم است. 

دکتر فریبا هندسی متخصص قلب و عروق و فشار خون در تهران

 
مطالب مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *