بهترین زمان مصرف قرص آسپرین؛ راهنمای مصرف ایمن و موثر!

آسپرین یا آ اس آ یکی از پرمصرف‌ترین داروهای جهان است که بیشتر افراد آن را به‌عنوان یک مسکن ساده می‌شناسند. اما حقیقت این است که مصرف قرص آسپرین فراتر از کاهش درد و تب بوده و در پیشگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی، سکته و حتی برخی مشکلات التهابی نقشی اساسی دارد. بسیاری از افراد به دلیل شنیده‌های پراکنده، خودسرانه آسپرین مصرف می‌کنند و همین مسئله می‌تواند خطراتی جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد. اگر شما هم می‌خواهید بدانید بهترین زمان مصرف آسپرین چه موقع است؟ در چه شرایطی توصیه می‌شود و چه افرادی باید با احتیاط بیشتری آن را مصرف کنند، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

قرص آسپرین( آ اس آ) چیست؟

قرص آسپرين برای درمان درد و کاهش تب یا التهاب استفاده می شود و گاهی اوقات هم برای درمان و یا جلوگیری از حملات قلبی، سکته مغزی و درد قفسه سینه (آنژین)، مصرف می شود. قرص آ اس آ یا اسید استیل سالیسیلیک (ASA) معمولا به عنوان داروی تسکین دهنده درد و دردهای جزئی و کاهش تب استفاده می شود. این ماده همچنین یک داروی ضد التهاب است و می تواند به عنوان یک ماده رقیق کننده خون نیز استفاده شود.

مصرف قرص آسپرین در شرایط قلبی عروقی باید فقط تحت نظارت پزشک، صورت گیرد. در برخی موارد باید از مصرف آسپرین اجتناب کرد؛ اگر دچار اختلال خونریزی نظیر هموفیلی هستید و یا سابقه ی خونریزی معده یا روده دارید و یا اگر به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند Advil ، Motrin ، Aleve ، Orudis ، Indocin ، Lodine، Voltaren ، Toradol Mobic ، Relafen ، Feldene و غیره حساسیت دارید، از مصرف آسپرین خودداری کنید.

مصرف قرص آسپرین برای چه مواردی توصیه می‌شود؟

آسپرین دارویی چندمنظوره است و پزشکان اغلب آن را در موارد زیر تجویز می‌کنند:

• تسکین درد و التهاب مانند سردرد، میگرن، درد عضلانی یا دردهای مفصلی.
• کاهش تب در شرایط التهابی یا عفونی.
• پیشگیری از لخته شدن خون به‌ویژه در بیماران قلبی یا افرادی که سابقه سکته قلبی و مغزی دارند.
• محافظت از قلب و عروق برای کاهش احتمال بروز حمله قلبی.

آسپرین بچه

قرص آ اس آ برای افراد زیر 16 سال مناسب نیست، زیرا می تواند خطر ابتلا به سندرم ریه را افزایش دهد که می تواند بعد از ویروس مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا آبله مرغان ظاهر شود. این می تواند منجر به آسیب دائمی مغز یا مرگ شود. با این وجود، یک متخصص در صورت ابتلا به بیماری کاوازاکی ممکن است برای کودک آسپرین تجویز کند و از ایجاد لخته های خون بعد از عمل قلب جلوگیری کند.

در عوض به طور کلی از استامینوفن (پاراستامول ، تایلنول) و ایبوپروفن استفاده می شود. مصرف آسپرين در کودکان یا نوجوانان با تب بالا، علائم آنفلوانزا یا موارد ریسک پذیر توصیه نمی شود. مصرف آسپرين بدون مشورت پزشک، می تواند سبب ایجاد بیماری های جدی و گاه مرگبار در کودکان شود.

همچنین قبل از مصرف آسپرين باید در مورد حساسیت به این دارو مطمئن شوید. برای اطمینان از این که این دارو برای شما امن است، در مورد بیماری های زیر و ابتلا به آن با پزشک خود مشورت کنید:

✅ آسم یا آلرژی فصلی
✅ زخم معده
✅ بیماری کبد
✅ بیماری کلیوی
✅ خونریزی یا اختلال لخته شدن خون
✅ نقرس
✅ بیماری قلبی، فشار خون بالا یا نارسایی احتقانی قلب

خواص و ویژگی های آسپرین

آسپرین علاوه بر تسکین درد، کاهش تب و التهاب می تواند از تشکیل لخته های خونی نیز جلوگیری کند. لخته های خونی که به حملات قلبی و سکته مغزی منجر می شوند هنگامی به وجود می آیند که یک پلاک پاره شده و بدن برای تلاش جهت جبران آن یک لخته خونی تشکیل می دهد. پلاک به رسوب کلسترول و دیگر مواد در دیواره شریان ها گفته می شود. هنگامی که شریان ها از قبل به وسیله تجمع پلاک تنگ شده باشند، لخته خون می تواند رگ خونی را مسدود و جریان خون رونده به مغز یا قلب را متوقف کند.

یک دوز معمولی آسپرین با هدف قرار دادن کوچک ترین سلول های خونی، توانایی انعقاد خون را کاهش می دهد. این سلول ها پلاکت نام داشته و در هنگام آسیب دیدن عروق خونی به یکدیگر می چسبند. در حالی که ویژگی رقیق کنندگی آسپرین در خون می تواند از بروز حملات قلبی و سکته های مغزی پیشگیری کند اما امکان دارد مصرف کننده را در معرض دچار شدن به دیگر رویداد های خطرناک نیز قرار دهد.

مصرف آسپرین در دوران بارداری

مصرف آسپیرین در دوران بارداری دیرهنگام ممکن است باعث خونریزی مادر یا نوزاد در هنگام زایمان شود. اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید، در مورد مصرف آسپرین با پزشک خود مشورت کنید. آسپرین به راحتی می تواند به شیر مادر منتقل شده و ممکن است به کودک آسیب برساند. مصرف این دارو در هنگام شیردهی توصیه نمی شود.

مصرف آسپرین در دوران شیردهی

با مصرف زیاد و طولانی مدت آسپرین، ممکن است در شیر مادر ترشح شود. به همین دلیل مصرف طولانی‌مدت یا دوزهای بالا در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود. در برخی موارد خاص، پزشک ممکن است دوز پایین و محدودی از آسپرین را برای مادر تجویز کند، اما خودسرانه مصرف کردن می‌تواند برای نوزاد خطرناک باشد.

دوز مناسب مصرف آسپرین چقدر است؟

میزان مصرف آسپرین بسته به هدف درمان متفاوت است. جدول زیر خلاصه‌ای از دوزهای رایج را نشان می‌دهد:

مورد مصرف	دوز معمول	توضیحات
تسکین درد یا تب	325 تا 650 میلی‌گرم هر 4 تا 6 ساعت	حداکثر 4 گرم در روز
پیشگیری از سکته یا حمله قلبی	75 تا 100 میلی‌گرم روزانه	معمولاً دوز پایین (Baby Aspirin)
شرایط التهابی مانند آرتریت	2 تا 3 گرم در روز	تقسیم در چند دوز

⚠️نکته: دوز دقیق باید توسط پزشک تعیین شود چرا که مصرف بیش از حد می‌تواند خطر خونریزی داخلی را تشدید کند.

طریقه مصرف قرص آ اس آ

مصرف آسپیرین دقیقا بر طبق دستورالعمل روی جلد و یا با تجویز پزشک صورت می گیرد. بدون دستور پزشک از مصرف دوزهای بالای آسپرین اکیدا خودداری کنید. در صورتی که آسپرين سبب درد معده در شما شود، بهتر است با معده خالی مصرف نشود. قرص های جویدنی آسپرین، بهتر است قبل از بلعیدن کاملا جویده شوند.

اگر از قرص های معمولی آسپرين استفاده می کنید، تمام دستورالعمل های دوز را در نظر بگیرید. در صورتی که عمل جراحی در پیش دارید، پیش از جراحی در مورد مصرف قرص آ اس آ به پزشک اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد از آن برای مدت کوتاهی استفاده نکنید.

در صورت فراموشی یک دوز آسپرین چه باید کرد؟

از آنجا که آسپرین معمولا در صورت نیاز و با تجویز پزشک مورد استفاده قرار می گیرد، شما ممکن است در برنامه ی مصرف دوز قرار نداشته باشید. اما چنانچه در برنامه مصرف آسپرين هستید، به یاد داشته باشید که از دوز مورد نظر استفاده کرده و در صورتی که مصرف یک دوره را فرموش کردید، در ساعت بعدی آن را مصرف کنید اما از داروهای اضافه دیگر برای جبران دوز مصرفی استفاده نکنید.

در صورت مصرف بیش از حد قرص آسپرین چه اتفاقی می افتد؟

در صورتی که به طور خواسته یا ناخواسته دوز بالایی از آسپیرین مصرف شود، بهتر است به اورژانس مراجعه کنید. همچنین، علائم مصرف بالا ممکن است شامل ضعف شنوایی موقت، تشنج یا اختلال در فعالیت باشد.

عوارض و خطرات مصرف طولانی‌مدت آسپرین

مصرف مداوم و طولانی‌مدت آسپرین می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود که شایع ترین آن ها بر اساس تجربیات سال ها درمان دکتر فریبا هندسی در ادامه لیست شده است: 

• خونریزی معده یا روده
• زخم گوارشی
• خونریزی مغزی در افراد پرخطر
• واکنش‌های آلرژیک
• مشکلات کلیوی در دوزهای بالا

آسپرین 80 را چطور باید مصرف کرد؟

بهترین جواب این سوال را می توانید از پزشک معالج خود دریافت کنید چون وی با تشخیص بیماری و شدت آن می تواند بهترین مقدار دوز و بهترین روش مصرف را برای شما تجویز کند.

مصرف آسپرین چه زمانی ممنوع است؟

از مصرف الکل هنگام مصرف آسپیرین جدا خودداری کنید. الکل ممکن است خطر خونریزی معده را افزایش دهد. در صورتی که مصرف این دارو برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی باشد، از مصرف همزمان ایبوپروفن (Advil، Motrin) همراه با آسپرین، خودداری کنید. ایبوپروفن ممکن است اثر قرص آ اس آ را چند برابر کند. چنانچه مجبور به استفاده همزمان هر دو دارو باشید بهتر است مصرف داروهای دیگر حداقل 8 ساعت قبل یا 30 دقیقه بعد از مصرف آسپرین، باشد.

مصرف همزمان آسپیرین با قرص های مسکن و سردرد، در صورت آلرژی به آسپرین، توصیه نمی شود. بسیاری از داروهای موجود در داروخانه ها، حاوی قرص آ اس آ یا NSAID هستند.مصرف برخی از این محصولات همراه با هم می تواند تاثیرات آنها را دو برابر کند. بهتر است پیش از مصرف، برچسب داروها را بررسی کنید تا ببینید آیا داروی آسپرین، ایبوپروفن، کتروپفن، ناپروکسن یا یک NSAID در آن ها وجود دارد یا خیر.

قطع ناگهانی مصرف آسپرین خطرناک است؟

مصرف طولانی‌مدت آسپرین به‌ویژه در بیماران قلبی یا افرادی که سابقه سکته دارند، نقش محافظتی مهمی در جلوگیری از تشکیل لخته خون ایفا می‌کند. زمانی که مصرف این دارو به‌طور ناگهانی قطع شود، بدن به‌یکباره بدون این محافظ باقی می‌ماند و احتمال بروز لخته، سکته قلبی یا مغزی افزایش می‌یابد. به همین دلیل متخصصان قلب و عروق هشدار می‌دهند که قطع آسپرین هرگز نباید خودسرانه انجام شود. 

در چنین شرایطی، پزشک با کاهش تدریجی دوز یا جایگزینی داروهای دیگر، فرآیند قطع دارو را مدیریت می‌کند. بنابراین، اگر تحت درمان با آسپرین هستید و قصد تغییر یا توقف مصرف آن را دارید، مشورت با پزشک برای پیشگیری از خطرات احتمالی کاملاً ضروری است.

منع مصرف قرص آسپرین

علاوه بر کسانی که به خونریزی دستگاه گوارش مبتلا هستند یا افرادی که به آسپرین آلرژی دارند، افراد دیگری نیز هستند که نباید از آسپرین استفاده کنند. این افراد عبارتند از:

• افرادی که از بیماری کبد یا کلیه رنج می برند.
• کسانی که هر روز سه نوشیدنی الکلی یا بیشتر مصرف می کنند.
• افرادی که به فشار خون کنترل نشده ای که خطر سکته های خونریزی دهنده ناشی از پارگی رگ های خونی را افزایش می دهد، مبتلا هستند. زیرا آسپرین می تواند خطر این نوع خون ریزی را افزایش دهد.
• افرادی که تحت درمان با داروهای ضد انعقاد خون (یا رقیق کننده خون) قرار دارند باید از استامینوفن یا مسکن های فاقد آسپیرین برای درمان درد و تب استفاده نمایند.
• افرادی که به نظر می رسد دچار سکته مغزی شده اند. مشخص کردن تفاوت بین سکته مغزی ایسکمیک و خونریزی دهنده در حالت عادی غیرممکن است و عواقب حاصل از سکته مغزی خونریزی دهنده، ممکن است با آسپرین بدتر شود.

مصرف قرص آسپرین در شب

طبق یک آزمایش 109 زن و مرد مبتلا به نوع خفیف فشار خون بالا را بررسی شدند. تمامی آن ها از یک رژیم غذایی و ورزشی پیروی می کردند. این افراد به صورت تصادفی به 3 گروه تقسیم شدند.

گروه اول آسپرین دریافت نکرد.

گروه دوم هر روز صبح در هنگام بیدار شدن دوز پایین آسپرین را مصرف کرد.

گروه سوم دوز پایین آسپرین را هر شب در هنگام رفتن به رخت خواب مصرف می کرد.

با اینکه مصرف آسپرین در هنگام صبح بر فشار خون تاثیری نداشت اما در شب، تاثیری چشم گیر نشان داد. این تغییر به صورت 7 میلی متر جیوه کاهش در فشار خون سیستولیک و 4.8 میلی متر جیوه در فشار خون دیاستولیک بود. این آزمایش بیان کرد که بدن در هنگام صبح در مقایسه با شب آسپرین را زود تر جذب می کند.

در حالی که نتایج این آزمایش جالب توجه بود اما توصیه های پیشگیرانه مراجع سلامت آمریکا را تغییر نداد. در این توصیه ها بیان شده افرادی خطر ابتلا به حمله قلبی در آن ها در 5 سال آینده 5 درصد و در 10 سال آینده 10 درصد است باید روزانه یک قرص آسپرین بچه مصرف کنند.

افرادی که خطر پنج ساله ابتلا به حمله قلبی در آن ها 3 درصد است نیز می توانند از مصرف این دارو بهره ببرند.

بهترین زمان مصرف آسپرین

دوز پایین آسپرین را یک بار در روز مصرف کنید. آن را با معده خالی مصرف نکنید. بهتر است قرص آسپرین را همراه یا بعد از غذا میل کنید. با این کار احتمال ناراحتی معده کم می شود. پزشک درمورد دوز مناسب شما را مورد بررسی قرار می دهد. مصرف آسپرین با دوز کم دقیقاً مطابق توصیه پزشک بسیار مهم است. اگر آسپيرين درست قبل از رفتن به رختخواب مصرف شود، ممكن است بيشترين فايده را براي سلامتي داشته باشد. افرادی كه هنگام خواب آسپرین مصرف می كنند، بیشتر از افرادی كه صبح آن را مصرف می كردند، ناراحتی معده یا عوارض جانبی کمتری دارند. محققان معتقدند آسپيرين يكي از موثرترين داروهاي موجود است و ممكن است با مصرف آن قبل از خواب بر تاثيرش افزوده شود. البته طبق تحقیقات هیچ تفاوتی در فشار خون افرادی که قرص آسپرین را در صبح یا شب مصرف می کنند وجود ندارد.

موارد مصرف قرص آسپرین

آسپرین یک مسکن روزمره برای دردهایی مانند سردرد، دندان درد و پریود است. همچنین می تواند برای درمان سرماخوردگی و علائم آنفولانزا مانند پایین آوردن تب مورد استفاده قرار گیرد. همچنین ممکن است برای کاهش درد و تورم در شرایطی مانند آرتروز استفاده شود. آسپرین به عنوان سالیسیلات و داروی ضد التهاب غیراستروئیدی نیز شناخته می شود. همچنین به علت اثرات ضد پلاکتی، این دارو در درمان اولیه اختلالات کاردیووسکولار (آنژین پکتوریس، انفارکتوس میوکارد) نیز مصرف دارد.

تداخلات دارویی جدی آسپرین

وجود تداخل ممکن است باعث کم اثر شدن یک دارو یا خطرناک شدن آن ترکیب دارویی گردد. آسپرین می تواند با بسیاری از داروها تداخل داشته باشد. برخی از این موارد عبارتند از:

1- مسکن های ضد التهابی

این دسته شامل داروهایی مانند دیکلوفناک، ایبوپروفن و ناپروکسن است. مصرف این داروها به همراه آسپرین می توانند خطر خونریزی معده را افزایش دهد.

2- مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین و سایر داروهای ضد افسردگی

به عنوان مثال می توان به سیتالوپرام، فلوکستین، پاروکستین، ونلافاکسین و سرترالین اشاره کرد. هر یک از این موارد در ترکیب با آسپرین می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.

3- وارفارین

مصرف آسپرین به همراه رقیق کننده های خون، می تواند اثرات ضد انعقادی دارو را کاهش داده و خطر خونریزی را افزایش دهد. با این حال شرایطی وجود دارد که ممکن است این ترکیب دارویی در آن مورد استفاده قرار گیرد.

4- متوترکسات

مصرف آسپیرین در ترکیب با متوتروکسات، که در درمان سرطان و برخی بیماری های خود ایمنی استفاده می شود، می تواند حذف این دارو از بدن را سخت تر کند، و از این طریق منجر به بروز سمیت متوترکسات گردد.

عوارض جانبی قرص آسپرین

مانند همه داروها، آسپرین نیز می تواند عوارض جانبی ایجاد کند، اگرچه همه افراد به این عوارض مبتلا نمی شوند.

1- عوارض جانبی شایع

عوارض جانبی شایع آسپرین در بیش از 1 نفر از هر 100 نفر اتفاق می افتد.

اگر این عوارض جانبی را دارید یا پس از بروز آنها متوجه شده اید که به راحتی از بین نمی روند، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید:

• سوء هاضمه خفیف
• خونریزی راحت تر از حد طبیعی – چون آسپرین خون را رقیق می کند، گاهی اوقات باعث می شود خونریزی راحت تر اتفاق بیوفتد. به عنوان مثال، ممکن است خونریزی از بینی و کبودی در شما راحت تر رخ دهد و اگر قسمتی از بدن خود را ببرید، ممکن است خونریزی از آن ناحیه بیش از حد طبیعی طول بکشد.

2- عوارض جانبی جدی

به ندرت اتفاق می افتند، اما در برخی از افراد بعد از مصرف دوز پایین آسپرین ممکن است این عوارض رخ دهد.

در صورت بروز این علائم بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

• پوستی قرمز و تاول زده که به راحتی کنده می شود
• سرفه ی همراه با خون یا وجود خون در ادرار، مدفوع یا استفراغ
• زرد شدن پوست یا سفیدی چشم – این می تواند نشانه مشکلات کبدی باشد
• درد در مفاصل دست و پا – این می تواند نشانه میزان بالای اسید اوریک در خون باشد
• تورم دست یا پا – این می تواند نشانه احتباس آب باشد

3- واکنش آلرژیک شدید

در موارد نادر، ممکن است یک واکنش آلرژیک جدی به آسپرین اتفاق بیوفتد.

انواع قرص آسپرین

نوع قرص	دوزهای موجود (میلی‌گرم)
قرص ساده	81، 325، 500
قرص آهسته رهش	162، 325، 500
قرص جویدنی	75، 81
قرص با پوشش داخلی	81، 162، 325، 650
انواع خوراکی و جویدنی	227
کپسول طولانی رهش مخصوص بزرگسالان	162.5

توصیه‌های ایمنی برای مصرف قرص آسپرین

1. همیشه قبل از شروع مصرف با پزشک مشورت کنید.
2. از مصرف خودسرانه و دوزهای بالا خودداری کنید.
3. در صورت داشتن مشکلات گوارشی یا سابقه خونریزی، مصرف آسپرین باید با احتیاط انجام شود.
4. اگر داروهای رقیق‌کننده خون یا ضد التهاب مصرف می‌کنید، حتما پزشک را مطلع کنید.
5. برای کودکان و نوجوانان ابدا از آسپرین بدون دستور پزشک استفاده نشود چون خطر ابتلا به سندرم ری را افزایش می دهد.

چه زمانی بعد مصرف آسپرین به پزشک مراجعه کنیم؟

بعد از مصرف آسپرین، در صورت بروز هرگونه علائم غیرعادی یا شدید باید سریعا با پزشک تماس بگیرید. این علائم شامل واکنش‌های آلرژیک مانند سختی در تنفس، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو، زنگ زدن گوش، سردرگمی یا توهم، تنفس سریع و تشنج می‌شود. همچنین، اگر دچار حالت تهوع یا استفراغ مداوم بیش از ۳ روز، درد شدید یا طولانی‌مدت معده، خونریزی یا اختلال در مدفوع، سرفه خونی، یا تورم و درد طولانی بیش از ۱۰ روز شدید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. توجه به این نشانه‌ها می‌تواند از عوارض جدی پیشگیری کرده و سلامت شما را حفظ کند.

خطرات پنهان مصرف خودسرانه آسپرین..

با اینکه آسپرین دارویی ساده و در دسترس است اما تأثیر آن بر سلامت قلب و عروق بسیار عمیق و حیاتی است و نباید خودسرانه مصرف شود. بهترین زمان و دوز مصرف این دارو برای هر فرد متفاوت است و باید بر اساس شرایط پزشکی و سابقه بیماری‌ها تعیین شود. مصرف خودسرانه یا قطع ناگهانی آن می‌تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد. نقش پزشکانی همچون دکتر فریبا هندسی در این مسیر، ارائه راهنمایی علمی و نظارت درمانی دقیق است تا بیماران بتوانند از مزایای آسپرین بهره‌مند شوند بدون آنکه در معرض عوارض خطرناک آن قرار گیرند. مراقبت آگاهانه و استفاده صحیح از دارو، کلید پیشگیری از مشکلات قلبی و عروقی و حفظ کیفیت زندگی سالم است.