آیا تا به حال پیش آمده که با وجود رژیم‌های غذایی سخت و ورزش منظم، همچنان چربی‌های غیرعادی در پاها یا بازوها باقی بمانند؟ یا شاید پاهایی سنگین و دردناک دارید که با چاقی معمولی متفاوت است؟ اینجا همان جایی است که باید به لیپیدما (Lipedema) فکر کنیم؛ بیماری‌ای که اغلب با چاقی اشتباه گرفته میشود اما در واقع یک اختلال پزشکی جدی است. بسیاری از خانم‌ها سال‌ها با این مشکل زندگی میکنند بدون آن‌که بدانند علت واقعی آن چیست و گمان میکنن این چاقی نامعمول دیگر قابل درمان نیست اما باید بدانید که شناخت زودهنگام و درمان درست، می‌تواند جلوی پیشرفت بیماری را گرفته و کیفیت زندگی را بالا ببرد. برای آگاهی بیشتر درباره این بیماری و راه های درمان آن در ادامه این مقاله با ما همراه شوید.
منظور از لیپیدما (lipedema) چیست؟
لیپیدما یک اختلال مزمن و غیرمعمول در بافت چربی است که باعث تجمع متقارن و غیرقابل کنترل چربی در پاها (ران و ساق) و گاهی بازوها میشود. این چربی برخلاف چربی معمولی به رژیم غذایی و ورزش پاسخ نمی‌دهد و حتی کاهش وزن کلی بدن، تاثیر چندانی بر آن ندارد. ویژگی و علائم اصلی بیماری لیپیدما شامل موارد زیر است که باید نسبت به آن هوشیار باشید:
- چربی به طور متقارن در هر دو پا و گاهی بازوها جمع میشود.
- نواحی مبتلا معمولا به لمس حساس بوده و احساس درد میکنند.
- حتی ضربه‌های کوچک به پا و بازوها باعث کبودی می‌شوند.
- کاهش وزن یا ورزش تاثیر آنچنانی روی این نواحی ندارد.
چه کسانی در معرض ابتلا به لیپیدما هستند؟
بیشتر مبتلایان به لیپیدما را زنان تشکیل می‌دهند و همین موضوع نشان می‌دهد که این بیماری ارتباط تنگاتنگی با عوامل هورمونی و ویژگی‌های بیولوژیکی زنان دارد. تقریبا تمام گزارش‌های ثبت‌شده مربوط به زنان است و تنها در موارد بسیار نادر در مردان ابتلا به لیپیدما دیده شده است. علاوه بر جنسیت، سابقه خانوادگی نقش پررنگی در بروز این بیماری دارد؛ به‌طوری‌که بر اساس تحقیقات، بین ۲۰ تا ۶۰ درصد مبتلایان افرادی را در خانواده خود دارند که با همین اختلال مواجه بوده‌اند. این موضوع بیانگر آن است که ژنتیک می‌تواند عامل زمینه‌ساز مهمی باشد.
از سوی دیگر، دوره‌های مهم تغییرات هورمونی مانند بلوغ، بارداری و یائسگی معمولا زمان‌هایی هستند که علائم بیماری آشکار می‌شوند یا شدت می‌گیرند. بنابراین می‌توان گفت زنان با سابقه خانوادگی مثبت و افرادی که در مراحل حساس تغییرات هورمونی قرار دارند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به لیپیدما هستند.
بیماری لیپدما (lipedema) در زنان شایع تر است یا مردان؟
لیپیدما چقدر رایج است؟
از آنجایی که این بیماری در بسیاری از موارد با چاقی معمولی یا لنف‌ادم اشتباه گرفته میشود، درصد شیوع دقیق آن هنوز مشخص نیست. با این وجود برخی آمارهای جمع آوری شده در سایت lipedema.org حاکی از آن است که حدود یک نفر از هر ۷۲ هزار نفر به این اختلال مبتلاست، در حالی‌که برآوردهای دیگر نشان می‌دهد تا ۱۱ درصد از زنان ممکن است علائم لیپیدما را تجربه کنند. این تفاوت چشمگیر در آمار بیانگر آن است که شمار زیادی از مبتلایان هرگز تشخیص درستی دریافت نمی‌کنند و همین موضوع اهمیت بالای آگاهی‌رسانی و آموزش عمومی درباره این بیماری را برجسته می‌سازد.
چه عواملی باعث بروز لیپیدما می‌شوند؟
- تغییرات هورمونی استروژن بدن
- زمینه های ژنتیکی و ارثی بیماری
- بارداری و یائسگی
- تغییرات هورمونی بلوغ جوانی و نوجوانی
- بی توجهی به افزایش وزن و سبک زندگی کم‌تحرک
لیپ‌ادم ربطی به واریس دارد؟
تحقیقات نشان داده‌اند که این دو عارضه می‌توانند هم‌زمان در یک فرد دیده شوند. در واقع، تغییرات ایجادشده در بافت و فشار مضاعف ناشی از لیپیدما، می‌تواند مشکلات عروقی را تشدید کند و برعکس، واریس‌های پیشرفته هم می‌توانند به بدتر شدن علائم لیپیدما دامن بزنند. جالب است بدانید حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از مبتلایان به رگ‌های واریسی، در معرض ابتلا به lipedeme قرار دارند. به همین دلیل، در بیماران واریسی پیشرفته بررسی احتمال وجود لیپیدما بسیار مهم است؛ چرا که درمان یکی بدون توجه به دیگری ممکن است نتیجه مطلوبی نداشته باشد.
چه ارتباطی بین بیماری لیپیدما و واریس وجود دارد؟
لیپیدما در مردان هم دیده میشود؟
دکتر فریبا هندسی در این باره می گویند؛ بیماری لیپ‌ادم ارتباط مستقیم با سطح استروژن بدن دارد به همین دلیل بیماری زنان است و ابتلا مردان به آن بسیار نادر و حتی غیر ممکن است. لیپیدما در مردان با شرایط خاصی مثل کاهش سطح تستوسترون، مشکلات هورمونی ناشی از درمان‌های دارویی مثلا در بیماران سرطانی که هورمون‌درمانی می‌شوند یا بیماری‌های مزمن کبدی همراه است. در مردان، علائم بیماری کمی متفاوت‌تر بوده و اغلب دیرتر تشخیص داده میشود؛ زیرا به‌طور پیش‌فرض تصور میشود که یک چاقی ساده است و نیاز به مراجعه به پزشک وجود ندارد.
علائم شایع بیماری لیپیدما
علائم lipedema می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و بسته به شدت و سطح بیماری برای هرکس متفاوت نمایان میشود.این علائم که شایع ترین آن ها را در ادامه لیست کرده‌ایم، باعث می‌شوند حتی فعالیت‌های روزمره مانند پیاده‌روی طولانی یا ایستادن زیاد، دشوار شود و کیفیت زندگی کاهش یابد.
- تجمع چربی متقارن در ران‌ها و ساق‌ها
- درد و حساسیت به لمس
- احساس سنگینی و ورم
- کبودی آسان و بی‌دلیل پوست
- ناهمواری و زبری پوست به دلیل توده‌های چربی زیر پوست
تفاوت لیپیدما و چاقی بدنی
| ویژگی | لیپ‌ادما | چاقی |
|---|---|---|
| محل تجمع چربی | متقارن در پاها و بازوها | در سراسر بدن |
| درد و حساسیت | شایع | نادر |
| پاسخ به رژیم و ورزش | ندارد | دارد |
| کبودی | شایع | نادر |
| شروع | عموما پس از تغییرات هورمونی | در هر زمانی ممکن است |
روند تشخیص بیماری لیپیدما lipedema
تشخیص لیپیدما کار ساده‌ای نیست و نیاز به مراجعه به متخصصی با تجربه چون دکتر فریبا هندسی را دارد چرا که علائم آن می‌تواند با عارضه چاقی یا بیماری‌های دیگری مثل لنف‌ادم اشتباه گرفته شود. به همین دلیل دکتر هندسی برای رسیدن به نتیجه درست، چند مرحله را طی می‌کند؛
- در قدم اول، یک شرح‌حال دقیق از بیمار گرفته میشود؛ یعنی درباره سابقه خانوادگی، تغییرات هورمونی مثل دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی و زمان شروع علائم سؤال می‌پرسد.
- بعد از آن نوبت به معاینه بالینی می‌رسد. در این مرحله پزشک پاها یا بازوها را بررسی می‌کند، اندازه و شکل اندام‌ها را با هم مقایسه می‌کند و به دنبال نشانه‌هایی مثل حساسیت به لمس، وجود درد یا کبودی آسان می‌گردد.
- در نهایت برای اطمینان از تشخیص دقیق، پزشک تنها به علائم ظاهری بسنده نمی‌کند، بلکه با انجام سونوگرافی تمامی احتمالات دیگر مانند بیماری‌های عروقی از جمله واریس، سلولیت پوستی، لنف‌ادم و سایر اختلالات مرتبط را نیز به‌طور کامل بررسی می‌کند. این روند باعث میشود تشخیص نهایی با بیشترین دقت انجام شده و بر اساس شرایط واقعی بیمار، مناسب‌ترین و موثرترین روش درمانی تجویز گردد.
تست های تشخیصی لیپیدما
برای تشخیص دقیق علاوه بر معاینه بالینی از روش‌های تصویربرداری و آزمایش خون کمک گرفته میشود. سونوگرافی می‌تواند ساختار بافت‌های زیرپوستی و میزان تجمع چربی را نشان دهد، در حالی که MRI تصاویر دقیق‌تری از بافت نرم و سیستم لنفاوی ارائه می‌دهد. اسکن DEXA نیز در تعیین ترکیب بدن و تمایز بین بافت چربی و عضله کاربرد دارد. علاوه بر این، انجام آزمایش‌های خون ضروری است تا سایر بیماری‌های متابولیک یا هورمونی که ممکن است علائمی مشابه ایجاد کنند، رد شوند.
انواع مراحل بیماری لیپیدما
لیپیدما به‌صورت تدریجی پیشرفت می‌کند و شدت آن در افراد مختلف متفاوت است. در مراحل اولیه بیشتر تغییرات در ظاهر اندام دیده میشود، اما در مراحل پیشرفته می‌تواند بر عملکرد حرکتی، سیستم لنفاوی و حتی زندگی روزمره فرد تاثیر بگذارد.
| سطح بیماری | ویژگی‌های اصلی | تغییرات ظاهری | وضعیت بالینی |
|---|---|---|---|
| مرحله ۱ | تجمع متقارن چربی زیر پوست | پوست صاف ولی با لمس کمی دانه‌دانه | حساسیت و درد خفیف |
| مرحله ۲ | افزایش ضخامت بافت چربی | پوست ناهموار با برآمدگی و فرورفتگی | درد بیشتر، کبودی مکرر |
| مرحله ۳ | گسترش چربی و تغییر شکل اندام | پاهای بسیار بزرگ، شلی و برجستگی‌های واضح | محدودیت در حرکت، ناراحتی شدید |
| مرحله ۴ (لیپو-لنف‌ادم) | ترکیب لیپیدما با لنف‌ادم | ورم شدید و مزمن پاها | نیاز به درمان تخصصی ترکیبی |
عوامل تشدید کننده لیپیدما در زنان و مردان
- افزایش وزن نامتعارف
- کم‌تحرکی شدید
- بارداری یا تغییرات هورمونی
- پوشیدن لباس‌های تنگ و محدودکننده جریان خون
تفاوت لیپیدما و سلولیت پوستی
سلولیت و لیپیدما هر دو ظاهر غیرطبیعی در اندام‌ها ایجاد میکنند اما ماهیت‌شان کاملا متفاوت است. سلولیت صرفا یک تغییر سطحی در پوست است که بافت پوست حالت پرتقالی پیدا می‌کند و دردناک نیست. در مقابل، لیپیدما یک بیماری واقعی با تجمع غیرطبیعی چربی در بافت زیر پوستی است که علاوه بر ظاهر نامطلوب، درد، کبودی، احساس فشار و اختلال عملکردی ایجاد می‌کند. به همین دلیل درمان‌های زیبایی ساده برای سلولیت، در بیماران مبتلا به لیپیدما موثر نیستند.
درمان لیپیدما یا چاقی غیر معمول پا و بازو
بسیاری از بیماران در ابتدا به دنبال روش های جراحی هستند اما باید بدانید که بر خلاف باور عمومی لیپوساکشن معمولی برای درمان لیپیدما مناسب نیست. دکتر فریبا هندسی در این زمینه توضیح می‌دهند که اغلب بیماران تصور میکنند این روش سریع‌ترین راه برای بهبودی کامل است، در حالی که لیپوساکشن غیرتخصصی می‌تواند به بافت لنفاوی آسیب رسانده و حتی علائم لیپیدما را تشدید کند. به همین دلیل، لیپوساکشن لیپیدما تنها در شرایط خاص و به‌عنوان مرحله نهایی درمان و با رعایت تمامی اصول ایمنی و استانداردهای پزشکی به‌کار گرفته میشود.
درمان عارضه لیپیدما (Lipedema) هیچ‌گاه تنها با یک روش ساده امکان‌پذیر نبوده و نخواهد بود. تجربه‌های بالینی نشان داده‌اند که بهترین و موثرترین نتیجه زمانی به دست می‌آید که از ترکیبی از جدیدترین روش‌های درمانی استفاده شود. در کلینیک زیبایی پای دکتر فریبا هندسی، تمامی مراحل درمان با بهره‌گیری از به‌روزترین دستگاه‌های پزشکی دنیا و بر اساس نیاز هر بیمار طراحی میشود. این رویکرد تخصصی و چندجانبه به بیماران کمک می‌کند حتی در مراحل پیشرفته بیماری، به زندگی فعال بازگردند و ظاهر اندام‌هایشان به شکل قابل توجهی بهبود پیدا کند.
درمان بیماری لیپیدما در کلینیک تخصصی زیبایی پا دکتر فریبا هندسی
در کلینیک تخصصی زیبایی پا دکتر فریبا هندسی، روند درمان لیپیدما بر اساس آخرین پروتکل‌های علمی و با ترکیبی از روش‌های غیرجراحی و جراحی لیزری انجام میشود. دکتر هندسی با تخصص در قلب و عروق و تجربه در درمان اختلالات عروقی و واریس، ابتدا با تشخیص دقیق و ارزیابی مرحله بیماری، برنامه درمانی شخصی‌سازی‌شده برای هر بیمار طراحی می‌کند. خدمات مرکز درمانی دکتر هندسی شامل درمان‌های فشاری، توانبخشی، مشاوره تغذیه و در موارد پیشرفته انجام لیزر درمانی با جدیدترین و تخصصی ترین دستگاه موجود در ایران است که با تکنیک‌های مدرن و ایمن برای مراجعین انجام میشود. بیماران پس از درمان نه‌تنها از نظر ظاهری بهبود پیدا میکنند بلکه درد و سنگینی پاها نیز کاهش می‌یابد.
درمان بیماری لیپدما در کلینیک دکتر فریبا هندسی
هزینه درمان لیپیدما چقدر است؟
هزینه درمان لیپیدما عدد ثابت و مشخصی ندارد و کاملا به وسعت درگیری اندام‌ها، مرحله بیماری و نوع روش درمانی مورد نیاز بستگی دارد. به همین دلیل، برآورد دقیق هزینه تنها پس از مشاوره تخصصی و بررسی کامل علائم بیماری امکان‌پذیر است. در کلینیک زیبایی پای دکتر فریبا هندسی، با استفاده از به روزترین روش های درمان ترکیبی لیپیدما با جدیدترین دستگاه های موجود پزشکی، رویکردی اتخاذ میشود که علاوه بر اثربخشی بالا، نسبت به روش‌های تهاجمی و جراحی‌محور، هزینه و فشار کمتری برای بیمار به همراه دارد. این یعنی بیماران می‌توانند با صرف هزینه منطقی‌تر، درمانی کامل‌تر و مطمئن‌تر را تجربه کنند.
📞 برای مشاوره و رزرو نوبت درمان با شماره ۰۹۳۵۸۹۱۶۳۷۶ تماس بگیرید 📞
برای پیشگیری از ابتلا به لیپیدما چه کنیم؟
صادقانه بگوییم تا به امروز راهی قطعی برای پیشگیری از لیپیدما وجود ندارد، اما می‌توان با برخی اقدامات مراقبتی خطر ابتلا یا شدت پیشرفت آن را کاهش داد:
- داشتن سبک زندگی فعال و پرهیز از کم‌تحرکی
- توجه به کنترل وزن در دوران حساس مثل بارداری و یائسگی
- تغذیه متعادل و پرهیز از غذاهای التهاب‌زا
- مشاوره با پزشک در صورت وجود سابقه خانوادگی بیماری
- مراقبت از سلامت هورمونی و انجام چکاپ‌های دوره‌ای
آیا لیپیدما می‌تواند به عارضه لنف‌ادم تبدیل شود؟
در صورتی که لیپیدما درمان نشود و سال‌ها پیشرفت کند، می‌تواند باعث آسیب به سیستم لنفاوی شود. این وضعیت که به آن لیپو-لنف‌ادم گفته میشود، با ورم شدید، سفتی بافت و حتی افزایش خطر عفونت همراه است. لنف‌ادم درمان سخت‌تر و طولانی‌تری دارد و نیازمند مراقبت‌های تخصصی مادام‌العمر است. بنابراین درمان زودهنگام لیپیدما اهمیت زیادی دارد تا از رسیدن به این مرحله پیشرفته جلوگیری شود
زندگی معمولی با بیماری لیپیدما..
زندگی با لیپیدما چالش‌های جسمی و روانی متعددی برای بیمار و بستگان او دارد، بسیاری از مراجعین ما از درد، خستگی زودرس و محدودیت در حرکت شکایت میکنند. از طرفی، ظاهر متفاوت پاها یا بازوها ممکن است باعث جلب توجه اطرافیان و حتی واکنش‌های ناخوشایند اجتماعی شود. برخی بیماران در انتخاب لباس دچار مشکل هستند یا به دلیل قضاوت اشتباه دیگران که تصور میکنند چاقی ناشی از پرخوری است، دچار کاهش اعتمادبه‌نفس می‌شوند. با این حال، آموزش خانواده و اطرافیان، حمایت روانی و انتخاب درمان‌های مناسب، می‌تواند به فرد کمک کند تا زندگی روزمره خود را به شکل عادی ادامه دهد، ورزش کند، روابط اجتماعی خود را حفظ نماید و کیفیت زندگی خود را بالا ببرد.
