درمان واریس با اسکلروتراپی یکی از مؤثرترین و کم‌تهاجمی‌ترین روش‌های پزشکی برای از بین بردن رگ‌های برجسته، پیچ‌خورده و آبی‌رنگی است که روی پاها ظاهر می‌شوند. در این تکنیک، پزشک با تزریق داروی مخصوصی به درون رگ، باعث بسته‌شدن و از بین رفتن تدریجی آن می‌شود تا پوست صاف‌تر، سبک‌تر و سالم‌تر به نظر برسد. در این مقاله هر آنچه درباره این تکنیک و روش انجام آن باید بدانید را سرح دادیم و میزان اثربخشی و نتایج آن را باهم بررسی خواهیم کرد.
منظور از اسکلروتراپی چیست؟
اسکلروتراپی (Sclerotherapy) یکی از روش‌های درمانی غیر جراحی برای از بین بردن رگ‌های واریسی و رگ‌های عنکبوتی است که با تزریق یک ماده‌ی شیمیایی مخصوص به داخل رگ انجام می‌شود. این ماده که اسکلروزانت نام دارد، باعث تحریک و چسبیدن دیواره‌های داخلی رگ به یکدیگر می‌شود. در نتیجه، رگ بسته شده و جریان خون از آن متوقف می‌گردد. بدن به مرور زمان این رگ بسته‌شده را جذب می‌کند و ظاهر آن از روی پوست ناپدید می‌شود.
در واقع، هدف از اسکلروتراپی بستن دائمی رگ‌های آسیب‌دیده و هدایت خون به رگ‌های سالم‌تر است تا هم مشکلات زیبایی پا برطرف شود و هم علائم ناراحت‌کننده‌ای مثل درد، ورم و احساس سنگینی کاهش یابد. این روش تحت بی‌حسی موضعی، بدون نیاز به جراحی و با زمان بهبودی بسیار کوتاه انجام می‌شود و برای افرادی که نمی‌خواهند جراحی انجام دهند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.
نحوه عملکرد اسکلروتراپی در درمان واریس
پس از تزریق محلول، دیواره رگ واریسی دچار التهاب کنترل‌شده‌ای می‌شود که منجر به فیبروز و انسداد دائمی رگ می‌گردد. با گذشت زمان، جریان خون به مسیرهای سالم منتقل شده و ظاهر پوست نیز صاف‌تر و یکنواخت‌تر می‌شود.
این روش عموما برای درمان واریس‌های سطحی (رگ‌های برجسته زیر پوست)، رگ‌های عنکبوتی (Spider Veins) و باقی‌مانده رگ‌ها پس از جراحی یا لیزر واریس به‌کار می‌رود.
صحبت های دکتر فریبا هندسی درباره روش اسکلروتراپی در درمان واریس👇
چه افرادی کاندید مناسب اسکلروتراپی هستند؟
بهترین متخصص واریس با بررسی سونوگرافی داپلر، عمق و وسعت رگ‌های آسیب‌دیده را ارزیابی می‌کند تا مطمئن شود اسکلروتراپی بهترین گزینه درمانی برای بیمار است که عموما این تکنیک برای افرادی با شرایط زیر مناسب است:
- از نظر عمومی سالم بوده و بیماری سیستمیک خاصی ندارند.
- از رگ‌های برجسته و دردناک پا رنج می‌برند.
- قصد درمان بدون جراحی دارند.
- بارداری یا شیردهی ندارند.
- دچار لخته خون فعال یا مشکلات انعقادی شدید نیستند.
مواد تزریقی مورد استفاده در اسکلروتراپی
مواد مورد استفاده در این روش به عنوان اسکلروزانت (Sclerosant) شناخته می‌شوند و بسته به نوع واریس و محل آن انتخاب می‌گردند. رایج‌ترین مواد تزریقی عبارت‌اند از:
- پولیدوکانول (Polidocanol): کم‌عارضه‌ترین و موثرترین ماده با درد بسیار کم.
- سدیم تترا دسیل سولفات (STS): مؤثر برای رگ‌های ضخیم‌تر.
- فوم اسکلروزانت (Foam Sclerotherapy): ترکیب دارو با هوا که برای واریس‌های بزرگ‌تر کاربرد دارد.
گام به گام مراحل درمان اسکلروتراپی واریس
اسکلروتراپی در گروه درمان سرپایی واریس قرار میگیرد و فرآیندی دقیق اما ساده است که در مطب پزشک و بدون نیاز به بستری انجام می‌شود. ابتدا پزشک با استفاده از سونوگرافی داپلر محل دقیق رگ‌های واریسی را مشخص می‌کند و سپس پوست ناحیه‌ی مورد نظر ضدعفونی می‌شود. در مرحله بعد، با استفاده از سوزن‌های بسیار ظریف، محلول اسکلروزانت (به صورت مایع یا فوم) به داخل رگ تزریق می‌شود.
این تزریق باعث می‌شود دیواره‌های رگ تحریک و به هم چسبیده و مسیر خون در آن بسته شود. پس از پایان تزریق، پزشک محل را با پانسمان یا جوراب فشاری می‌بندد تا چسبندگی دیواره رگ‌ها تثبیت شود. درمان عموما بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و بیمار بلافاصله بعد از انجام آن می‌تواند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد. در برخی موارد، بسته به شدت و وسعت واریس، پزشک ممکن است از ترکیب اسکلروتراپی با لیزر EVLA یا روش‌های دیگر استفاده کند تا نتیجه درمان کامل‌تر و ماندگارتر باشد.
🎥 فیلم واقعی اسکلروتراپی واریس توسط دکتر فریبا هندسی:
فیلم اسکلروتراپی رگ های عنکبوتی واریس
چند جلسه برای درمان کامل واریس با اسکلروتراپی لازم است؟
تعداد جلسات اسکلروتراپی به شدت و نوع واریس، اندازه و تعداد رگ‌های آسیب‌دیده، و پاسخ بدن به درمان بستگی دارد. عموم بیماران برای رسیدن به نتیجه کامل به ۲ تا ۴ جلسه درمانی نیاز دارند که هر جلسه با فاصله‌ی ۲ تا ۴ هفته انجام می‌شود تا بدن فرصت جذب رگ‌های بسته‌شده را داشته باشد.
در موارد خفیف‌تر مثل رگ‌های عنکبوتی، ممکن است تنها یک جلسه درمان کافی باشد، اما در واریس‌های وسیع‌تر یا عمیق‌تر، جلسات بیشتری مورد نیاز است. نتایج اولیه نیز پس از ۳ تا ۶ هفته قابل مشاهده هستند و با ادامه جلسات، پوست صاف‌تر و ظاهر پاها سالم‌تر می‌شود. تداوم در مراقبت‌ها، استفاده از جوراب فشاری و رعایت توصیه‌های پزشک تأثیر زیادی در تسریع روند بهبودی دارد.
مزایا و عوارض احتمالی اسکلروتراپی واریس
| مزایا | عوارض خفیف و موقت |
|---|---|
| بدون جراحی و بیهوشی | قرمزی یا سوزش خفیف در محل تزریق |
| بازگشت سریع به فعالیت روزانه | تورم یا کبودی موقتی |
| زمان درمان کوتاه (۲۰ تا ۳۰ دقیقه) | تغییر رنگ موقت پوست |
| اثربخشی بالا در رگ‌های سطحی | احساس سنگینی یا خارش چندروزه |
| قابل ترکیب با لیزر واریس | به‌ندرت لخته کوچک یا التهاب موضعی |
نکته: لازم به ذکر است که در کلینیک دکتر فریبا هندسی، تزریق‌ها با مواد اروپایی دارای مجوز FDA انجام می‌شود تا احتمال بروز عوارض به حداقل برسد.
میزان اثربخشی و نتایج درمان با اسکلروتراپی
طبق مطالعات، بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد بیماران پس از تکمیل دوره درمان، بهبود چشمگیری در ظاهر پاها و کاهش علائم واریس مشاهده می‌کنند. البته اثربخشی اسکلروتراپی تا حد زیادی به تجربه پزشک، نوع داروی تزریقی، و رعایت مراقبت‌های پس از درمان بستگی دارد. رگ‌های بسته‌شده طی چند هفته تا چند ماه به‌تدریج توسط بدن جذب می‌شوند و ظاهر پوست یکنواخت‌تر و سالم‌تر می‌شود.
در نهایت نتایج اسکلروتراپی ماندگار است، اما اگر فرد مجددا سبک زندگی کم‌تحرک یا ایستادن طولانی‌مدت داشته باشد، احتمال ایجاد واریس‌های جدید وجود دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود پس از درمان، پیشگیری از بازگشت واریس با رعایت تغذیه مناسب، ورزش منظم و استفاده از جوراب واریس جدی گرفته شود.
می‌توان اسکلروتراپی را با لیزر واریس ترکیب کرد؟
در بسیاری از موارد دکتر فریبا هندسی ترکیب اسکلروتراپی با لیزر واریس را بهترین تکنیک برای نتیجه دائمی و مطمئن درمان درمانی می داند. پدر این روش ایشان ابتدا رگ‌های بزرگ‌تر و عمقی‌تر را با لیزر داخل رگی (EVLT یا EVLA) درمان کند و سپس از اسکلروتراپی برای از بین بردن رگ‌های سطحی و باقی‌مانده استفاده می کنند.
این ترکیب درمانی که با درد بسیار کم و دوران نقاهت کوتاه تر همراه است، موجب می‌شود تمام رگ‌های معیوب، چه در عمق و چه در سطح پوست، به طور کامل بسته شوند و احتمال بازگشت واریس کاهش یابد. در واقع، لیزر و اسکلروتراپی در تکنیک های درمان ترکیبی مکمل یکدیگر هستند.
✍️ بیشتر بخوانید: تفاوت واریس سطحی و عمقی؟
مراقبت‌های بعد از اسکلروتراپی واریس
- استفاده از جوراب واریس به مدت ۷ تا ۱۰ روز
- پیاده‌روی روزانه برای بهبود جریان خون
- خودداری از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت
- پرهیز از حمام آب داغ، سونا یا آفتاب مستقیم برای چند روز
- مراجعه به پزشک در صورت مشاهده التهاب یا درد غیرعادی
بیمه هزینه اسکلروتراپی واریس را پوشش می‌دهد؟
پوشش بیمه برای اسکلروتراپی بستگی به هدف درمان که پزشکی باشد یا زیبایی دارد. اگر واریس باعث درد، التهاب، ورم یا مشکلات گردش خون شده باشد، بیمه‌ها درمان را به عنوان یک ضرورت پزشکی در نظر می‌گیرند و بخشی از هزینه را پوشش می‌دهند. اما اگر بیمار صرفا برای بهبود ظاهر پاها یا رفع رگ‌های عنکبوتی اقدام کند، بیمه‌ها هزینه را پوشش نمی‌دهند.
در بهترین مرکز لیزر واریس مانند کلینیک واریس دکتر فریبا هندسی، هزینه‌ها شفاف اعلام می‌شوند و در صورت نیاز، برنامه درمانی مرحله‌ای برای کاهش بار مالی بیماران ارائه می‌شود با این حال به طور کلی اسکلروتراپی نسبت به سایر روش‌ها مانند لیزر یا جراحی ارزان‌تر و اقتصادی‌تر است.
بازگشت زیبایی با درمان قطعی..
اسکلروتراپی روشی موثر، ایمن و کم‌تهاجمی برای درمان واریس و رگ‌های عنکبوتی است که بدون نیاز به جراحی و با حداقل عوارض انجام می‌شود که نه تنها باعث بهبود ظاهر پاها و افزایش اعتمادبه‌نفس می‌شود، بلکه گردش خون را نیز بهبود می‌بخشد و احساس سنگینی و خستگی پاها را کاهش می‌دهد. انتخاب پزشک متخصص و استفاده از مواد استاندارد در انجام این روش اهمیت بسیار زیادی دارد. در کلینیک واریس دکتر فریبا هندسی تمامی مراحل درمان با جدیدترین تجهیزات، تحت نظارت دقیق پزشک و با رعایت اصول علمی انجام می‌شود تا بیماران به بهترین نتایج درمانی و زیبایی دست یابند.
*~ سوالات متداول درباره اسکلروتراپی واریس ~*
در بیش از ۹۰٪ موارد، رگ‌های عنکبوتی پس از ۲ تا ۳ جلسه کاملاً از بین می‌روند.
خیر. بهتر است درمان به بعد از زایمان یا پایان دوران شیردهی موکول شود.
در برخی بیماران ممکن است تغییر رنگ موقت ایجاد شود که معمولاً طی چند هفته برطرف می‌شود.
بله، این روش هم برای زنان و هم مردان مؤثر و ایمن است.
فصل‌های پاییز و زمستان بهترین زمان برای انجام درمان هستند، زیرا پوست کمتر در معرض آفتاب قرار میگیرد.
