واریس مچ پا و راه های درمان آن
مچ پا یکی از مکان هایی است که در آن واریس شکل می گیرد. در این مقاله در ارتباط با واریس مچ پا و راه های درمان آن صحبت شده است.
واریس ایجاد شده در مچ پا چیست؟
با این که ورید های واریسی اغلب اوقات در پا و ساق آن بروز می دهند اما نارسایی وریدی می تواند مچ پا و نواحی پایین تر آن را نیز به خود درگیر کند. واریس یک مشکل رایج است که هزاران نفر آن را تجربه کرده و به صورت ورید هایی پیچ خورده و متورم در اندام های تحتانی دیده می شود. متخصصان عروق، ورید های واریسی و عنکبوتی اطراف مچ و پایین تر از آن را با نام فلبکتازی کرونا یاد می کنند.
بر اساس آمار ها، از هر 10 فرد بالغ، 3 نفر ابتلا به واریس را تجربه می کنند. شدت علائم در افراد مختلف متفاوت بوده و از نگرانی های زیبایی تا بیماری های جدی را شامل می شوند. در ادامه مطلب، در رابطه با واریس مچ پا بیشتر توضیح خواهیم داد.
علت ایجاد واریس در مچ پا
ورید های واریسی هنگامی بروز می کنند که دریچه های کوچک درون ورید ها آسیب دیده یا ضعیف شوند. به طور کلی، این ناهنجاری در اثر عوامل ژنتیکی، افزایش سن و بیماری های زمینه ای بروز می دهد. در بیماری واریس، خون به طور طبیعی در سیستم عروقی گردش نداشته و خون در ورید ها تجمع می کند.
علاوه بر این، عدم درمان ورید های واریسی می تواند سبب تورم، تغییر رنگ و بروز ظاهر نامطلوب آن ها شود. بیمارانی که از برجستگی ورید های مچ پا و زیر آن رنج می برند، اغلب به نارسایی ورید های صافن کوچک و پرفوراتور (سوراخ کننده) دچار هستند.
این عارضه به دلیل اثرات جاذبه و فشار فزاینده بر روی ورید های ناحیه تحتانی پا ها به وجود می آید. ابتلا به ورید های واریسی، ناراحت کننده بوده و ممکن است فعالیت های روزمره و ساده همچون پیاده روی یا ایستادن را با درد و ناراحتی همراه کند. جهت اجتناب از تشدید شدن علائم، باید از ایستادن برای مدت های طولانی اجتناب شود.
علائم واریس در مچ پا
در ادامه برخی از علائم شایع واریس در مچ پا ذکر شده است. این علائم عبارتند از:
- بی حسی
- درد
- احساس سوزش، خارش و ضربان
- قرمزی، تورم و حساسیت به لمس
- زخم یا بریدگی پوستی
- سنگینی یا بی قراری پا به همراه گرفتگی های مکرر
علائمی که در بالا ذکر شد علائم رایج این بیماری هستند. ممکن است بیماری با علائم دیگر مراجعه کرده و تشخیص واریس مچ پا داده شود.
انواع واریس ایجاد شده در مچ پا
از آنجایی که بیماری واریس در همه افراد به شکل همسان بروز نمیکند و روش درمان در هر نوع متفاوت خواهد بود، شناخت انواع واریس بسیار حائز اهمیت بوده و نیازمند مراجعه متخصص قلب و عروق یا داخلی است تا اقدام مناسبی برای پیشگیری از بیماری و درمان انجام گیرد. در ادامه انواع واریس هایی که می توانند در مچ پا ایجاد شوند آورده شده است.
1- واریس صافن بزرگ
واریسهای صافن بزرگ یا طنابی، با تغییر رنگ رگهای اصلی و حالتی برجسته روی مچ تا کشاله ران خود را نشان میدهند و اغلب با و درد همراه هستند.
2- واریس صافن کوچک
در این نوع واریس که اغلب در مچ پا و پشت زانو دیده میشود نیز شاهد رگهای برجسته هستیم، اما این برجستگیها طوری نیست که کاملا واضح باشد.
3- واریس متوسط
واریس متوسط در اغلب موارد، عروق کوچک را درگیر میکند؛ اما از انجایی که سرعت پیشروی بالایی دارد، میتواند خطرات جبران ناپذیری در پی داشته باشد. این نوع واریس با کبودی رگها خود را نشان میدهد.
4- واریس مشبک
در این نوع واریس که به واریس عنکبوتی هم معروف است، رگها را بصورت تار عنکبوت، حالتی پیچیده و در هم تنیده درمیآورد و اغلب زیر زانوها و خارج ران دیده میشود. خوشبختانه این نوع واریس، مشکل خاصی برای فرد ایجاد نمیکند.
5- واریس شانهای
واریس شانهای به شکل برجسته و یک تکه در پشت زانوها پدید میآید و تغییر رنگ رگها در آن محسوس است.
6- واریس شدید
واریسهای شدید، همانطور که از نامشان هم پیداست با درد شدید، ورم پاها و گاها زخم همراه است. درمان واریسهای شدید را به هیچ عنوان به تعویق نیندازید و هنگام مشاهده هر یک علائم، به پزشک متخصص مراجعه فرمایید.
چه زمانی باید نگران رگهای عنکبوتی روی مچ پا بود؟
رگهای عنکبوتی بهندرت علائمی ایجاد میکنند و معمولا به هیچ یک از شرایط زمینهای مرتبط نیستند. بااینحال، اگر آنها دردناک هستند یا ظاهر مچ پای خود را دوست ندارید، میتوانید با پزشک خود صحبت کنید. علاوهبر این، اگر ظاهر رگهای عنکبوتی شما تغییر کند یعنی دردناک، متورم، گرم یا قرمز روشن شوند، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانهای از لخته شدن خون باشند.
همچنین بهتر است اگر علائم زیر را دارید و به رگهای عنکبوتی مبتلا هستید، پزشکتان را مطلع کنید:
- رگ ها شروع به خونریزی میکنند.
- در نزدیکی رگهای عنکبوتی بثورات ایجاد شده است.
- در نزدیکی رگهای عنکبوتی زخم ایجاد شده است.
- پوست اطراف رگهای عنکبوتی شما یا هر جای دیگر مچ پا تغییر رنگ داده است.
چه مواردی احتمال ابتلا به واریس پا را افزایش می دهد؟
مواردی وجود دارند که به عنوان ریسک فاکتور های ابتلا به واریس پا شناخته می شوند. این موارد می تواند شامل انواع واریس در مکان های مختلف شود. ریسک فاکتور به این معنا است که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.
1- ریفلاکس وریدی: فشار بیش از حد در رگهای پا باعث تضعیف یا آسیب رساندن به دریچههای کوچک در رگها میشود. این دریچهها جریان خون را تنظیم میکنند و هنگامی که کارشان مختل شود، جریان خون به سمت عقب میرود. سپس خون در رگ جمع میشود و رگهای واریسی شکل میگیرند. بنابراین اضافه وزن خطر ابتلا به رگهای واریسی را نه فقط در پا بلکه در پا و مچ پا نیز افزایش می دهد.
2- فشار خون بالا: فشار خون بالا ممکن است با آسیب رساندن به پوشش شریانها، فشار بیشتری بر جریان خون ایجاد کند.
3- رژیم غذایی ناسالم: مواد غذایی فراوری شده، شکر تصفیه شده، کالری اضافی و بیشتر باعث افزایش وزن و هضم ضعیف میشوند. هضم ضعیف توانایی بدن را برای جذب مواد معدنی کاهش میدهد و فشار بیشتری بر سیستم گردش خون وارد میکند.
4- استرس: استرس باعث آزادسازی مواد شیمیایی مانند آدرنالین و هیستامین میشود. استرس همچنین خون را از طریق رگ ها با سرعت بالاتری حرکت میدهد و فشار بیشتری بر دیوارهها و دریچههای ورید وارد میکند.
5- بارداری: هنگامی که باردار هستید، بدن خون بیشتر، استروژن بیشتر و پروژسترون بیشتری تولید میکند که تمامی آنها دیوارههای رگ را شل میکنند و احتمال نشت خون را افزایش میدهند.
6- سبک زندگی کم تحرک: فعال نبودن به اندازه کافی به گردش خون آسیب میرساند و در نهایت منجر به جمع شدن خون و برآمدگی رگها یا به عبارت دیگر رگهای واریسی میشود.
عوارض واریس چیست؟
بسیاری از بیماران آگاه نیستند که ورید های کوچک و آبی رنگ اطراف مچ پا، می توانند بیانگر ابتلا به یک مشکل زمینه ای باشند. به همین دلیل، مراجعه به یک متخصص عروق با تجربه، جهت دریافت یک برنامه درمانی و تشخیصی مناسب الزامی است. عدم درمان ورید های واریسی این نواحی ممکن است مشکلات دیگری را با خود به همراه داشته باشد.
در پایین چندین نمونه از این عوارض احتمالی بیان شده اند:
- تشکیل لخته های خونی در پا و دیگر نواحی بدن
- اگزمای وریدی
- زخم شدن یا تغییر رنگ پوست
- تورم و سفت شدن پوست مچ پا و نواحی پایین تر
عوارض واریس اگرچه نادر است، اما شامل موارد زیر میشود:
1- زخم: زخمهای دردناک روی پوست در نزدیکی رگهای واریسی، بهویژه در نزدیکی مچ پا تشکیل میشوند. معمولا قبل از ایجاد زخم یک نقطه تغییر رنگ یافته روی پوست شکل میگیرد. اگر زخمی در پای خود مشاهده کردید، بلافاصله به اورژانس یا پزشک مراجعه کنید.
2- لخته شدن خون: گاهی رگهای عمیق در پاها بزرگ میشوند و ممکن است باعث ایجاد درد و متورم شدن پا شوند. اگر درد مداوم پا و تورم داشتید، حتما برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است نشانهای از لخته شدن خون باشند.
3- خونریزی: گاهی رگهای نزدیک به پوست میترکند. اگر چه این اتفاق معمولا فقط باعث خونریزی جزئی میشود، اما نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
درمان واریس در مچ پاها
در نهایت، موارد پیشرفته نارسایی وریدی نیازمند مداخله پزشکی هستند. نمونه های زیر از جمله فرایند های پزشکی مناسب این مشکل هستند:
جوراب واریس: یکی از روش هایی است که جریان خون در رگ های پا را بهبود می بخشد اما برای موارد شدیدف استفاده تنها از این روش توصیه نمی شود.
تخریب لیزری درون وریدی: ورید های غیر طبیعی با استفاده از انرژی لیزر مسدود و ظاهر آن ها محو می شود.
تخریب با امواج رادیویی: انرژی امواج رادیویی از طریق یک لوله باریک (کاتتر) به دیواره ورید ها رسیده و آن ها را مسدود می کند.
چسب پزشکی: ورید های آسیب دیده به صورت فیزیکی مسدود شده و از بین می روند.
اسکلروتراپی: یک محلول دارویی ایمن به ورید های آسیب دیده تزریق شده و با تحریک لایه پوشاننده ورید، انسداد آن را رقم می زند.
در ادامه در ارتباط با برخی از این روش ها توضیحاتی داده شده است.
درمان مناسب برای رگهای عنکبوتی بستگی به شدت آن دارد. در بسیاری از موارد، روشهای درمانی ساده و خانگی رگهای عنکبوتی را درمان میکنند. روشهای درمان واریس مچ پا به شرح زیر هستند:
1- جوراب های فشردهسازی (جوراب واریس)
جورابهای فشردهسازی به بهبود گردش خون شما کمک میکنند. این جورابها به کاهش خطر لخته شدن خون کمک کرده و از تشکیل رگهای عنکبوتی جدید جلوگیری میکنند. بااینحال، باعث از بین رفتن رگهای عنکبوتی قدیمی نمیشوند.
2- اسکلروتراپی
اسکلروتراپی یک درمان رایج برای رگهای عنکبوتی است. در طول اسکلروتراپی، یک پزشک که معمولا یک متخصص عروق است، به رگها دارویی تزریق میکند که باعث میشود دیواره آنها به هم بچسبند. سپس شما باید جوراب های فشردهسازی را به مدت 2 تا 3 هفته بپوشید تا رگهای عنکبوتی ناپدید شوند.
3- درمانهای لیزری
درمانهای لیزری یک گزینه موثر برای درمان رگهای عنکبوتی است. رگهای عنکبوتی کوچک گاهی ممکن است فورا ناپدید شوند، اما رگهای عنکبوتی بزرگ نیاز به درمانهای متعدد دارند. طول درمان رگهای عنکبوتی بزرگ حدودا تا 3 ماه است.
4- لیزر درمانی اندو وریدی (EVLT) و تخریب فرکانس رادیویی (RFA)
EVLT و RFA روشهای درمانی جدیدی هستند که در آن از الیاف گرم و لیزر برای درمان رگهای عنکبوتی بزرگ استفاده میکنند. پزشکان برشهای کوچکی ایجاد کرده و فیبر لیزر را به داخل ورید وارد میکنند. سپس فیبر گرم میشود و رگ از بین میرود.
دکتر فریبا هندسی در درمان ورید های واریسی تخصص داشته و فرایند هایی جراحی از جمله درمان های لیزری را برای بیماران انجام می دهند.
مزایای درمان لیزری در پایین آورده شده اند:
✔️ سرپایی بودن
✔️ 98 درصد موفقیت
✔️ تاثیر گذاری بسیار بالا
✔️ بدون نیاز به بستری در بیمارستان
✔️ بدون نیاز به بیهوشی عمومی
✔️ پوشش هزینه ها توسط بیمه
✔️ بدون نیاز به دوره بهبودی یا اجتناب از رفتن بر سر کار
درمان های خانگی واریس مچ پا
در صورتی که ورید های واریسی خفیف باشند، نیازمند درمان نبوده و فرد خود می تواند آن را مدیریت کند. در پایین تعدادی از درمان های خانگی این بیماری آورده شده اند:
ورزش منظم: ورزش منظم همچون پیاده روی، شنا کردن و دوچرخه سواری از دو جنبه برای رفع تورم پا مفید است. اول آن که فعالیت عضلات به بهبود گردش خون کمک می کند. کاهش وزن و در نتیجه آن کاهش فشار وارد شده بر ورید ها و مفاصل، دومین مزیت ورزش منظم در طولانی مدت به شمار می رود.
جوراب های فشاری: پوشیدن انواع تجویزی این جوراب ها به صورت روزانه می تواند به بهبود گردش خون پا ها و کمک به خروج خون و مایعات اضافی از این نواحی کمک کند. این اقدام همچنین توسعه یافتن ورید های واریسی را به حداقل رسانده و به طور کلی برای پا ها مفید است.
رژیم غذایی مناسب: مواد غذایی پر فیبر از جمله میوه ها و سبزیجات باید در رژیم غذایی جای داشته باشند. این موارد حاوی فلاوونوئید بوده که جهت حمایت از سلامت ورید ها مفید است.
مکمل ها: مطالعات نشان می دهند که عصاره دانه های انگور می تواند تورم نواحی تحتانی پا را کاهش داده و علائم نارسایی وریدی مزمن را تسکین بخشد.
بالا نگه داشتن پا ها: این کار از تجمع خون در اندام های انتهایی پیشگیری می کند.
ماساژ: ماساژ، گردش خون را در تمام بدن بهبود می بخشد.
پوشیدن لباس های آزاد: سعی کنید از لباس های آزاد و گشاد برای بهبود رگ های واریسی استفاده کنید.
ارتباط واریس با تورم مچ پا
ورید های واریسی هنگامی به وجود می آیند که ورید ها قادر به پمپاژ مناسب خون به سمت قلب نیستند. این ناتوانی معمولا در اثر ضعف یا عدم توانایی ایجاد فشار کافی به وجود می آید. این آسیب در هنگام بروز اغلب، به تورم ورید ها و بروز ورید های عنکبوتی در پا منجر می شود. با این حال، تشخیص ابتلای ورید های عمیق پا به واریس، دشوار تر است. هنگامی که خون در عروق خونی کوچک پا حرکت می کند، مایعات به دلیل آسیب این عروق از بستر های مویرگی خارج شده و به بافت های اطراف می رسند. این وضعیت زمانی بروز می دهد که دیواره ورید ها جهت حفظ جریان خون بسیار ضعیف شده است.
در حالی که ورید های واریسی به طور مستقیم سبب بروز تورم مچ پا و نواحی زیرین نمی شوند اما مشکلات زمینه ای توانایی تشدید این عارضه را دارند. بروز تورم ناشی از واریس در نواحی مختلف پا، با نام لنف ادم شناخته می شود. در صورتی که تورم پا ها مزمن بوده و فرد به واریس مبتلا باشد، باید جهت دریافت درمان مناسب به پزشک مراجعه کند.