داشتن فشار خون بالا در بارداری نیاز به مراقبت های ویژه دارد. در اینجا با ما همراه باشید تا در مورد فشار خون بالا در بارداری بیشتر بدانید.
انواع فشار خون بالا در بارداری
گاهی اوقات فشار خون بالا قبل از بارداری ایجاد می شود. در موارد دیگر، فشار خون بالا در بارداری تشدید می شود.
1- پرفشاری خون بارداری
زنان مبتلا به پرفشاری خون در بارداری پس از هفته ی بیستم بارداری فشار خون بالا دارند. هیچ پروتئین اضافی در ادرار یا نشانه ای از آسیب به ارگان ها وجود ندارد. برخی از زنان مبتلا به فشار خون حاملگی در نهایت دچار پره اکلامپسی می شوند.
2- فشار خون مزمن در بارداری
فشار خون مزمن، فشار خون بالایی است که قبل از بارداری یا قبل از هفته ی بیستم حاملگی رخ می دهد. اما از آنجا که فشار خون بالا در بارداری معمولا علایمی ندارد ، ممکن است تعیین شروع آن دشوار باشد.
3- فشار خون مزمن همراه با پره اکلامپسی
این وضعیت در زنان مبتلا به فشار خون بالای مزمن قبل از بارداری به وجود می آید که پس از آن فشار خون تشدید می شود و پروتئین در ادرار پیدا می شود و یا باعث عوارض دیگری در دوران بارداری می شود.
4- پره اکلامپسی
گاهی اوقات فشار خون مزمن و یا فشار خون بالا در بارداری منجر به پره اکلامپسی می شود که از عوارض بارداری با فشار خون بالا است و نشانه ای از آسیب به ارگان دیگری از بدن می باشد ( معمولا بعد از هفته ی بیستم بارداری رخ می دهد ). در صورت عدم درمان، پره اکلامپسی می تواند باعث عوارض جدی ای برای مادر و کودک شود. پیش از این، پره اکلامپسی تنها اگر زن باردار فشار خون بالا و پروتئین در ادرار داشت تشخیص داده می شد. با این حال، در حال حاضر کارشناسان می دانند که ممکن است در پره اکلامپسی، هرگز پروتئینی در ادرار یافت نشود.
چرا فشار خون بالا در بارداری یک مشکل محسوب می شود؟
فشار خون بالا در بارداری خطرات مختلفی دارد، از جمله:
– کاهش جریان خون به جفت
اگر جفت، خون به اندازه کافی دریافت نکند، ممکن است جنین اکسیژن و مواد مغذی کمتری دریافت کند. این اتفاق می تواند به رشد آهسته، وزن کم هنگام تولد و یا تولد زودرس منجر شود. نارس بودن می تواند مشکلات تنفسی برای نوزاد را به وجود بیاورد.
– جداشدن جفت
پره اکلامپسی خطر ابتلا به جداشدن زودرس جفت را افزایش می دهد که در آن جفت از دیواره ی داخلی رحم قبل از تولد جدا می شود. جداشدن شدید می تواند باعث خونریزی شدید و آسیب به جفت شود، که برای مادر و کودک خطرناک است.
– زایمان زودرس
گاهی اوقات زایمان زودرس برای جلوگیری از عوارض بالقوه ی تهدید کننده زندگی، مورد نیاز است.
– بیماری های قلبی عروقی آینده
پره اکلامپسی خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی در آینده را افزایش می دهد. حتی اگر تا به حال بیش از یک بار پره اکلامپسی و یا نوزاد نارس داشته باشید خطر آن بیشتر می شود. برای به حداقل رساندن این خطر، سعی کنید پس از زایمان وزن ایده آل خود را حفظ کنید، از انواع میوه و سبزیجات استفاده کنید ، به طور منظم ورزش کنید و سیگار نکشید.
چه چیزهایی باید در مورد پره اکلامپسی بدانید؟
پره اکلامپسی گاهی اوقات بدون هیچ گونه علائمی ایجاد می شود. فشار خون بالا در بارداری ممکن است به آرامی تشدید شود، اما معمولا یک شروع ناگهانی دارد. نظارت بر فشار خون قسمت مهمی از مراقبت های دوران بارداری است، زیرا اولین نشانه ی پره اکلامپسی معمولا با افزایش فشار خون نمایان می شود. فشار خون ۱۴۰/۹۰ میلی متر جیوه یا بیشتر معمولا غیر طبیعی است.
علائم و نشانه های پره اکلامپسی
علائم و نشانه های دیگر پره اکلامپسی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
# پروتئین اضافی در ادرار (پروتئینوری) و یا نشانه های بیشتری از مشکلات کلیوی شدید
# سردرد های شدید
# تغییر در بینایی، از جمله دست دادن موقت بینایی، تاری دید و یا حساسیت به نور
# درد قسمت بالای شکم، معمولا زیر دنده ها در سمت راست
# تهوع و استفراغ
# کاهش برون ده ادرار
# کاهش عملکرد کبد
# کاهش سطح پلاکت خون (ترومبوسیتوپنی)
# تنگی نفس ناشی از وجود مایع در ریه
گاهی افزایش ناگهانی وزن و تورم (ادم)؛ به خصوص در صورت و دست ها اغلب به همراه پره اکلامپسی است. اما این چیزها در بسیاری از افراد در دوران بارداری طبیعی است. پس نمی توان آن را به عنوان نشانه ای قابل اعتماد از پره اکلامپسی در نظر گرفت.
آیا مصرف دارو های فشار خون در دوران بارداری امن است؟
هر دارویی که در دوران بارداری استفاده می کنید می تواند بر روی جنین اثر بگذارد. اگر چه برخی از داروهای مورد استفاده برای کاهش فشار خون در دوران بارداری بی خطر هستند. مانند مهار کننده های آنزیم تبدیل کننده ی آنژیوتانسین (ACE ها)، مسدود کننده های گیرنده ی آنژیوتانسین (ARB ها) و مهار کننده های رنین که به طور کلی باید در دوران بارداری از مصرف آن ها اجتناب شود.
مطلب مرتبط: قرص فشار خون
با این حال درمان فشار خون بالا در بارداری بسیار مهم است. خطر حمله ی قلبی، سکته ی مغزی و سایر مشکلات مرتبط با فشار خون بالا در دوران بارداری می توانند خطر ساز شوند و فشار خون بالا در بارداری می تواند برای کودک و مادر خطرناک باشد.
اگر به دارو برای کنترل فشار خون خود در دوران بارداری نیاز دارید، پزشکتان امن ترین دارو با مناسب ترین دوز را برایتان تجویز می کند. داروهایتان را با توجه به تجویز پزشک مصرف کنید . مصرف دارو را متوقف نکنید یا دوز مصرفی آن را تغییر ندهید.
برای آمادگی بارداری چه باید کرد؟
اگر فشار خون بالا دارید، حتما یک ملاقات قبل و حین حاملگی با پزشکی که بارداریتان را با او برنامه ریزی کرده اید داشته باشید. همچنین با دیگر اعضای تیم مراقبت سلامت خود، مانند پزشک خانواده و یا متخصص قلب و عروق ملاقات داشته باشید. آنها چگونگی کنترل و مدیریت فشار خون بالا در بارداری را ارزیابی می کنند و اگر نیاز به هر گونه تغییر در درمانتان قبل و حین بارداری باشد آن را اعمال خواهند کرد. اگر اضافه وزن دارید، ممکن است پزشکتان از شما بخواهد تا قبل از بارداری آن اضافه وزن را از دست بدهید.
در طول دوران بارداری توقع چه چیز هایی را باید داشت؟
بهتر است در طول دوران بارداری اغلب به پزشکتان مراجعه کنید. وزن و فشار خون در هر ویزیت بررسی شود و ممکن است نیاز به آزمایش خون و ادرار مکرر باشد.
همچنین پزشکتان بر روی سلامت و رشد کودکتان نیز نظارت خواهد کرد. نظارت بر ضربان قلب جنین برای ارزیابی سلامتی کودکتان انجام می شود. ممکن است پزشکتان نظارت بر حرکات روزانه ی کودکتان را توصیه کند.
برای کاهش خطر ابتلا به عوارض فشار خون بالا در بارداری چه باید کرد؟
مراقبت خوب از خودتان بهترین راه برای مراقبت از کودکتان است. بنابراین:
- در دوران بارداری حتما به پزشک برای چکاپ مراجعه کنید. دارو فشار خون خود را طبق دستورالعمل مصرف کنید. پزشکتان بهترین دارو با مناسب ترین دوز را تجویز می کند.
- فعالیت بدنی داشته باشید. توصیه های پزشکتان در مورد فعالیت های بدنی را دنبال کنید.
- یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید. غذاهای کم سدیم را انتخاب نمایید.
- نباید های بارداری را بدانید. سیگار، الکل و مواد مخدر و دارو بدون نسخه از نباید های بارداری هستند. قبل از مصرف هرگونه دارو به پزشکتان مراجعه کنید.
محققان به مطالعه در مورد راه هایی برای جلوگیری پره اکلامپسی ادامه می دهند، اما تا کنون، هیچ راهبردی را کشف نکرده اند. اگر در حاملگی های قبلی خود به پره اکلامپسی دچار شده بودید که به تولد قبل از ۳۴ هفتگی منجر شده است و یا اگر بیش از یک بار پره اکلامپسی داشته اید، پزشکتان برایتان آسپرین با دوز بسیار پایین تجویز می کند ( بین ۶۰ تا ۸ میلی گرم ) که در سه ماهه ی اول بارداری باید مصرف کنید.
در مورد زایمان چه باید بدانیم؟
ممکن است پزشکتان زایمان چند روز قبل از موعد مقرر را برای جلوگیری از عوارض احتمالی پیشنهاد دهد. اگر دچار پره اکلامپسی یا سایر عوارض هستید، ممکن است نیاز به زایمان بسیار زودرس باشد. اگر به پره اکلامپسی شدید مبتلا باشید، ممکن است در حین زایمان برای جلوگیری از تشنج از دارو استفاده شود. در برخی موارد، ممکن است نیاز به سزارین باشد.
آیا قادر به تغذیه کودک با شیر مادر هستید؟
شیردهی برای اکثر زنانی که فشار خون بالا دارند، حتی کسانی که دارو مصرف می کنند ضروری است. در مورد هر گونه تغییر در دارو های مصرفیتان با پزشکتان صحبت کنید . گاهی اوقات یک داروی فشار خون دیگری باید جایگزین داروی قبلی شود. همچنین ممکن است پزشکتان به شما توصیه کند که از شیردهی بلافاصله پس از مصرف دارو خودداری کنید.
دکتر فریبا هندسی متخصص قلب و عروق و فشارخون در تهران
کلینیک فشار خون